ACM stimuleert energietransitie en aanpak overvol stroomnet met nieuwe regels voor netbeheerders
De Autoriteit Consument & Markt (ACM) vraagt alle betrokken partijen te reageren op een nieuwe methode voor het vaststellen van de tariefinkomsten van netbeheerders. De nieuwe methode stimuleert investeringen die nodig zijn om de problemen op het overvolle stroomnet op te lossen en draagt bij aan de versnelling van de energietransitie. Tegelijkertijd kan de ACM de kosten en de bedrijfsvoering van netbeheerders met de nieuwe methode beter controleren.
Manon Leijten, bestuurslid van de ACM: “Netbeheerders moeten komende jaren alle zeilen bijzetten om de problemen op het overvolle stroomnet op te lossen. Dit vraagt om voldoende financiële ruimte voor noodzakelijke investeringen en voor innovaties om bestaande netten beter te benutten. Tegelijkertijd wordt er steeds minder gas gebruikt, maar blijven de kosten voor het onderhoud en de veiligheid van het gasnet bestaan. Het is daarom belangrijk dat deze kosten eerlijk worden verdeeld. Uiteindelijk betalen huishoudens en bedrijven alle kosten via hun nettarieven. Met de nieuwe methode zorgt de ACM ervoor dat netbeheerders hun werk zo efficiënt mogelijk uitvoeren en dat tarieven niet onnodig stijgen."
De overstap van fossiele brandstoffen naar duurzaam opgewekte elektriciteit is belangrijk om klimaatdoelen te halen en maakt Nederland minder afhankelijk van gasimport uit het buitenland. Hierdoor worden huishoudens en bedrijven beter beschermd tegen plotselinge prijsstijgingen, die kunnen ontstaan als de aanvoer van aardgas door geopolitieke spanningen of andere verstoringen wordt beperkt. De transitie gaat zo snel dat het elektriciteitsnet op veel plaatsen overvol zit en veel huishoudens en bedrijven wachten lang op een nieuwe of een zwaardere aansluiting. Dit zorgt voor hoge maatschappelijke kosten die naar schatting kunnen oplopen tot €40 miljard per jaar. Om de problemen op het stroomnet aan te pakken moeten netbeheerders de komende jaren miljarden euro’s investeren in uitbreiding van de netten.
Met de nieuwe methode biedt de ACM meer zekerheid dat beheerders hun kosten voor deze investeringen kunnen terugverdienen. Omdat bedrijven en huishoudens overstappen op duurzame energiebronnen wordt er ook steeds minder gas gebruikt, terwijl netbeheerders blijven investeren in het onderhoud en veiligheid van het net. Deze kosten moeten worden verdeeld over een kleiner aantal gebruikers, waardoor de tarieven voor gasgebruikers stijgen.
Zekerheid voor netbeheerders
Met de vernieuwde reguleringsmethode wil de ACM barrières voor investeringen wegnemen. De nieuwe methode stelt de inkomsten van netbeheerders vast op basis van hun werkelijke, efficiënte kosten. Dit betekent dat netbeheerders vooraf een inschatting maken van hun kosten, waarna de ACM op basis daarvan de tarieven vaststelt. Eventuele verschillen tussen de geschatte en werkelijke kosten worden later verrekend. Zo krijgen netbeheerders de zekerheid dat ze hun kosten kunnen terugverdienen, zonder dat huishoudens en bedrijven betalen voor onnodige kosten.
Strenger toezicht en meer transparantie
De ACM voert tegelijkertijd strenger toezicht in op de kosten en prestaties van netbeheerders. De ACM controleert gerichter op de efficiëntie van gemaakte kosten. Onnodige kosten mogen niet worden verwerkt in de tarieven. Daarnaast verwacht de ACM meer transparantie van netbeheerders over hun kosten, efficiëntie en de oorzaken van tariefontwikkelingen. Dit zorgt er voor dat huishoudens en bedrijven alleen betalen voor noodzakelijke kosten, terwijl de energietransitie wordt versneld.
Tarieven 2027 volgens nieuwe methode
De ACM stelt in methodebesluiten per netbeheerder vast hoe de nettarieven worden berekend. Dit vormt de basis voor de tarieven die netbeheerders in rekening mogen brengen. Iedere reguleringsperiode herziet de ACM deze methodebesluiten om ervoor te zorgen dat ze goed aansluiten bij de actuele ontwikkelingen op de energiemarkt en de voortschrijdende energietransitie. Zo blijven de tarieven eerlijk en toekomstbestendig, terwijl ze bijdragen aan een duurzame en efficiënte energievoorziening. Zo heeft de ACM bij het vaststellen van de vorige methodebesluiten in 2022 ook al extra rekening gehouden met investeringen voor de energietransitie. De ACM heeft de ontwerpbesluiten voor de nieuwe methode op de website gepubliceerd nodigt alle betrokken partijen uit hier vóór 2 november op te reageren. Vervolgens zal de ACM de nieuwe methode in februari 2026 vaststellen, zodat de ACM de tarieven van netbeheerders daarna op basis van de nieuwe methode kan vaststellen.
