Aantal WIA-gerechtigden stijgt: feiten over de WIA op een rij

Nederland staat bekend om zijn uitgebreide sociale stelsel. Als het gaat om bijvoorbeeld zorg en het pensioen draagt iedere werkende een deel van zijn inkomsten af, om vervolgens onder bepaalde voorwaarden recht te hebben op het gebruik van de voorziening. Ook wanneer mensen langere tijd niet kunnen werken vanwege ziekte of arbeidsongeschiktheid, kunnen ze soms aanspraak maken op een specifieke voorziening. Waar een bedrijf een langdurig zieke medewerker nog twee jaar lang (gedeeltelijk) moet doorbetalen, kan de medewerker in kwestie daarna bijvoorbeeld mogelijk recht hebben op een WIA-uitkering.

De WIA: wat is het eigenlijk?

Allereerst is het goed om even kort toe te lichten wat een WIA-uitkering eigenlijk inhoudt. WIA is de afkorting voor wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen. Je kunt een WIA-uitkering bij het UWV aanvragen als je vanwege een fysieke of mentale aandoening minder of niet meer kunt werken. Er zijn twee verschillende soorten WIA-uitkeringen. Het betreffen de WGA (Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten) voor mensen die nu of in de toekomst nog wel of deels kunnen werken en de IVA (Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten) voor mensen die nu niet meer kunnen werken en dat in de toekomst ook naar verwachting niet meer kunnen.

Wanneer hebben mensen recht op een WIA-uitkering?

Alleen onder bepaalde voorwaarden kun je recht hebben op een WIA-uitkering. Zo moet je langer dan twee jaar ziek of arbeidsongeschikt zijn, en voor minimaal 35 procent arbeidsongeschikt zijn. Ook is het belangrijk dat je op het moment van ziek worden, verzekerd was voor de WIA. Dat ben je onder meer als je ambtenaar bent, bij een Nederlands bedrijf werkt of als zzp’er een vrijwillige verzekering hebt afgesloten.

Groei van aantal mensen met een WIA-uitkering

Het aantal WIA-gerechtigden is de afgelopen jaren behoorlijk gestegen. Waar volgens het CBS eind 2019 ongeveer 180.000 mensen een WGA-uitkering ontvingen, waren dat er halverwege 2022 bijna 229.000 mensen. En waar daarnaast eind 2019 125.000 mensen gebruikmaakten van de IVA-regeling, waren dat er half 2022 ruim 152.000 mensen. Het aantal WIA-gerechtigden zal waarschijnlijk het komende jaar nog verder toenemen vanwege de mensen met Long Covid die hiervoor in aanmerking komen.

Hoe hoog is de WIA-uitkering bij arbeidsongeschiktheid?

Met ingang van 2023 zijn beide WIA-varianten verhoogd naar aanleiding van de verhoging van het minimumloon. Een IVA-uitkering bedraagt ongeveer 75 procent van het laatstverdiende brutoloon. Houd er echter wel rekening mee dat het recht op arbeidskorting vervalt, en het nettobedrag daardoor lager uitvalt. Mensen mogen werken naast een IVA-uitkering. Van de maandelijkse inkomsten brengt het UWV 70 procent in mindering op de uitkering.

Ook de WGA-uitkering is een loongerelateerde uitkering. De eerste twee maanden ontvangt een uitkeringsgerechtigde 75 procent van het WIA-maandloon. Van de derde tot de maximaal 24ste maand ontvangt iemand 70 procent hiervan. Na afloop van deze periode kan iemand nog (afhankelijk van eventuele inkomsten) in aanmerking komen voor een vervolguitkering of loonaanvullingsuitkering.