Michael Heldmann (AllianzGI): Houd het hoofd koel en blijf nuchter: waarom emoties een slechte raadgever zijn

Michael Heldmann (AllianzGI): Houd het hoofd koel en blijf nuchter: waarom emoties een slechte raadgever zijn

Algoritmes en trends beheersen regelmatig de financiële markten. Maar het grootste gevaar voor beleggers schuilt vaak in iets veel eenvoudigers: hun eigen onderbuikgevoel. Uit recent onderzoek van Allianz Global Investors blijkt hoe emoties en groepsdruk zelfs de slimste belegger de das om kunnen doen. Gelukkig biedt een systematische beleggingsstrategie mogelijk uitkomst.

Michael Heldmann

Dit inzicht is allerminst nieuw. Grote denkers, van Goethe tot Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman, onderscheidden al twee manieren waarop we besluiten nemen: via ons verstand, dat logisch en bedachtzaam is, en onze intuïtie, die snel en impulsief reageert. In de oertijd waren beide systemen cruciaal – de ene om te jagen op een prooi, de andere om landbouw van het zaaien tot oogsten te plannen. Maar in de financiële arena van vandaag, waar de belangen groot zijn, werken ze elkaar vaak tegen.

Van hamsteren tot de tulpengekte: hoe emoties de markt op hol brengen

Emoties sturen niet alleen wat we in ons winkelmandje gooien, maar ook de beurskoersen. Denk aan de Duitse run op ‘Dubai-chocolade’ in 2024: de repen waren zó gewild dat winkels ze moesten rantsoeneren. De boosdoener? Kuddegedrag, aangejaagd door FOMO – de angst om iets te missen – en versterkt door social media.

Precies ditzelfde mechanisme veroorzaakte historische zeepbellen, van de Nederlandse tulpenmanie in de 17e eeuw tot de internetbubbel rond de eeuwwisseling, legt Michael Heldmann, CIO Systematic Equity bij Allianz Global Investors, uit. “Als iedereen blind de massa volgt, schieten prijzen de pan uit, ver weg van de realiteit, om vervolgens onvermijdelijk weer in te storten.”

Hebzucht, angst... en het gevecht om wc-papier

Kunt u zich nog het voorjaar van 2020 herinneren? De coronapandemie brak uit en supermarktschappen waren leeg. Niet door echte tekorten, maar door pure angst. Mensen sloegen massaal toiletpapier in, ook al toonden fabrikanten aan dat er genoeg was.

“Diezelfde paniek zien we op de beurs. Hebzucht drijft beleggers ertoe om massaal aandelen te kopen die “hot” zijn, vaak tegen absurde prijzen. En aan de andere kant leidt angst tot paniekverkopen bij het minste of geringste slechte nieuws. Denk aan Zwarte Maandag in 1987: de markten kelderden meer dan 20% op één dag, om daarna snel weer op te krabbelen”, zegt Heldmann.

Systematisch beleggen: laat het verstand het werk doen

Hoe wapen je je als belegger tegen die emotionele achtbaan? De ‘Best Styles’-strategie van Allianz biedt daarop volgens Heldmann een antwoord: systematisch beleggen in aandelen. Deze strategie vervangt een vaag voorgevoel of de waan van de dag door beslissingen die worden gestuurd door data en glasheldere, vooraf vastgestelde regels. Door de menselijke, emotionele factor buiten spel te zetten, streeft deze methode naar gedisciplineerde, consequente keuzes, gebaseerd op harde cijfers.

Een computer kent immers geen angst of hebzucht. Hij trekt zich niets aan van social media hypes en raakt niet in paniek als de beurs daalt. Heldmann: “Systematische strategieën beoordelen aandelen puur op feiten – denk aan winstcijfers of de financiële gezondheid van een bedrijf – en komen pas in actie als aan specifieke voorwaarden is voldaan. Zo loop je minder risico mee te gaan in kortstondige trends en bescherm je jezelf tegen irrationele euforie of paniek.”

Een wondermiddel? Nee, maar wel slimmer

Toch is systematisch beleggen geen garantie voor succes. Algoritmes zijn immers door mensen gemaakt en kunnen dus menselijke fouten of vooroordelen bevatten, zeker als ze gebaseerd zijn op verkeerde data of een gammel model. De ‘quant meltdown’ van 2007 illustreert dit pijnlijk: veel beleggers gebruikten toen vergelijkbare computermodellen en deden allemaal hetzelfde, met als gevolg… precies dat kuddegedrag dat ze wilden voorkomen.

De Best Styles-aanpak houdt hier rekening mee door actief te sturen op spreiding over verschillende beleggingsstijlen. Zo wordt de kans op ‘geautomatiseerd’ kuddegedrag kleiner. Via dit model proberen we niet om alle risico’s uit te sluiten, maar om beleggingskeuzes beter bestand te maken tegen emotionele en sociale grillen.

Waar het op neerkomt

Beleggen is en blijft omgeven met onzekerheden en risico's. “Maar het onderzoek van AllianzGI laat zien dat de échte valkuilen vaak niet vanuit de markt komen, maar in ons eigen hoofd zitten. Wie zijn emotionele reflexen herkent en kiest voor strategieën die de invloed hiervan minimaliseren, maakt meer kans op stabielere en slimmere resultaten”, aldus Heldmann.

Dus: houd het hoofd koel en laat je verstand de portefeuille beheren.