De eurozone stevent af op een Japan-scenario waarbij de inflatie hardnekkig en ver onder de doelstelling van de Europese Centrale Bank blijft. Dat concludeert vermogensbeheerder Pimco op basis van eigen onderzoek. Zonder actief beleid om ouderen langer te laten doorwerken gaat de inflatie de komende tien jaar richting de 0%.
Wordt de pensioenleeftijd in de hele eurozone opgetrokken naar 70, dan loopt de kerninflatie wel langzaam op om te eindigen tegen de 2% waar de ECB naar streeft. Pimco-portfoliomanagers Andrew Bosomworth en Konstantin Veit zien grote overeenkomsten tussen de eurozone en Japan, dat al 20 jaar tracht de inflatie aan te jagen. Ook in Japan was de rente al laag toen de inflatie begon te dalen, tevens waren de schulden hoog en kampten banken met slechte leningen.
Maar de belangrijkste overeenkomst is volgens Pimco de vergrijzing in Japan en de eurozone – waarbij de muntunie tien jaar achterloopt op Japan. De ervaring leert, zo stellen Bosomworth en Veit, dat oudere mensen bovengemiddeld veel sparen en dus minder uitgeven. En hoe minder mensen deelnemen aan het arbeidsproces, hoe lager de capaciteit. Al met al leidt vergrijzing dus tot een combinatie van lage groei en lage inflatie. Zonder beleid dat ouderen aanmoedigt om te blijven werken, zo analyseert Pimco, stevent Europa af op eenzelfde inflatiescenario als Japan. Onder meer Nederland en Denemarken geven op dit vlak het goede voorbeeld, maar de ECB stemt het beleid uiteraard af op de hele eurozone. Daarmee dreigt het gevaar van een ‘liquiditeitsval’, waarbij het ruime monetaire beleid niet leidt tot hogere bestedingen.
Toch is de gereedschapskist van de ECB niet zo leeg als wel wordt gedacht, benadrukken Bosomworth en Veit, ook al is de ruimte om de beleidsrente nog verder terug te schroeven zeer beperkt en de kans groot dat de economie verslechtert voordat Frankfurt de kans krijgt het beleid te normaliseren. De Pimco-specialisten onderscheiden een aantal mogelijkheden: