Standard Life Investments: inflatie blijft te laag

Stephanie Kelly

Inflatie in de Eurozone is vrijwel afwezig geweest in de afgelopen twee jaar. Soms zelfs daalden de prijzen op jaarbasis. Afgelopen oktober steeg de consumentenprijsinflatie 0,5% op jaarbasis; de grootste stijging sinds april 2014. Deze week worden de inflatiecijfers van november gepubliceerd maar volgens Stephanie Kelly, econoom Europa bij Standard Life Investments hoeven geen opwaartse verrassingen verwacht te worden.

De zwakke inflatiecijfers van de afgelopen jaren worden vooral veroorzaakt door de energieprijzen die einde 2014 sterk daalden en einde 2015/begin 2016 opnieuw de weg naar beneden vonden. Grondstoffenprijzen trokken weer aan sinds begin dit jaar en zijn de afgelopen maanden in het algemeen stabiel gebleven. Deze prijsstabiliteit zorgt ervoor dat het desinflationaire effect dat lagere energieprijzen veroorzaken uit de inflatiecijfers op jaarbasis verdwijnt.

Naarmate de basiseffecten van lagere energieprijzen in de komende maanden uit de data wegspoelen, verwacht Kelly dat de nominale inflatie convergeert met de kerninflatie die in oktober onveranderd op 0,8% op jaarbasis bleef staan. De kerninflatie is en zal hoger blijven noteren dan de geaggregeerde nominale inflatie omdat energieprijzen hier niet in worden meegenomen, maar beide cijfers blijven ver uit de buurt van de 2%-inflatiedoelstelling van de ECB. Kelly verwacht een gemiddelde nominale inflatie van 1,2% in 2017. Een behoorlijke stijging vergeleken met de 0,2% inflatie van 2016, maar nog altijd is het cijfer te laag. Waarom?

Normaliter ontstaat er opwaartse druk op lonen, reële arbeidskosten per eenheid product en uiteindelijk consumentenprijzen als reservecapaciteit op de arbeidsmarkt verdwijnt. De arbeidsmarkt is behoorlijk hersteld de afgelopen jaren; de werkloosheid is gedaald van 12,1% in 2013 naar 10% in 2016, het laagste punt van de afgelopen 5 jaar. De OESO schat dat de NAIRU (Non Accelerating Inflation Rate of Unemployment) of evenwichtswerkloosheid in de Eurozone 9,4% bedroeg in 2015. Met andere woorden, de reservecapaciteit daalt, maar hij moet nog verder dalen. Aan de andere kant, de NAIRU is moeilijk in te schatten.

Arbeidsmarkthervormingen in Frankrijk en Italië kunnen de NAIRU verlagen door de werkgelegenheid te stimuleren. Daardoor zou toenemende inflatiedruk kunnen uitblijven. Aan de andere kant, structurele hervormingen hebben niet direct maar met enige vertraging effect en van tevoren is het moeilijk in te schatten hoe effectief zij zullen zijn.

Hoe dan ook, zelfs als NAIRU wordt bereikt, zal het nog wel even duren voordat dit zich vertaalt in toenemende loondruk en stijgende consumentenrpijsinflatie. Met de inflatie nog ver weg van haar doelstelling, verwacht Kelly dat de ECB tijdens de eerstvolgende meeting op 8 december aankondigt het aankoopprogramma te zullen verlengen.