Deze keer is het anders: een t-recessie

Door Richard Woolnough, fondsbeheerder van het M&G (Lux) Optimal Income fonds

Richard Woolnough

De recessie van 2020 is een direct gevolg van het wereldwijde overheidsbeleid om de bevolking te beschermen tegen de uitbraak van het virus. Dit heeft de wereldwijde groei drastisch beperkt, zij het op een heel andere manier dan bij eerdere recessies. Wat zijn de blijvende gevolgen en wat zijn onze vooruitzichten voor 2021?

Deze recessie is in de eerste plaats een door de dienstensector gestuurde recessie: gelet op de ineenstorting van de dienstensector versus de verwerkende industrie is het duidelijk hoe uniek deze recessie is. Dat is geen verrassing. De consumptie van diensten vereist menselijke interactie en die wordt momenteel ontmoedigd. In economische termen is dit een recessie die veroorzaakt wordt door handelsbelemmeringen: de handel in de dienstensector wordt geblokkeerd of ontmoedigd en deze handelsbelemmering heeft een recessie veroorzaakt.

De omvang en het unieke karakter van deze vertraging is duidelijk zichtbaar in het totale bbp van de VS: we zien een recordcrisis en nu het begin van een recordheropleving - een zogenaamde bungee-jump economie.

Deze handelsbelemmeringen voor diensten zijn enorm effectief in het terugdringen van het bbp. Gelukkig hebben de wereldwijde overheden fenomenaal op deze recessie gereageerd. Dit zorgde voor een enorme overdracht van welvaart van de publieke naar de private sector. Deze twee factoren maken deze recessie heel anders dan de voorgaande.

De publieke sector heeft de economische gevolgen van het virusbeleid doeltreffend weten te beperken. Bovendien bleef de Fed ook optimistisch in zijn omschrijving van de economie in vergelijking met vorige recessies. Dat blijkt uit het commentaar in het halfjaarlijkse "beige boek" (de formele naam is Summary of Commentary on Current Economic Conditions). Negatieve woorden zoals "traag" en "zwak" komen in de rapporten van de Fed veel minder vaak voor dan in eerdere recessies.

Recessie of depressie?

De ineenstorting van het bbp is dit jaar fenomenaal geweest. Door de omvang ervan moeten we het misschien eerder over een depressie hebben dan over een recessie. Een depressie is over het algemeen een instorting van het bbp met minstens tien procent op twee jaar tijd. We hebben dit jaar al een instorting van het bbp met meer dan tien procent op jaarbasis gezien. Over een langere termijn bekeken, zitten we dan in een depressie?

De kans op een depressie is eenvoudig te diagnosticeren: ze wordt bepaald door de afnemende overheidssteun aan de dienstensector. De timing hiervan zal waarschijnlijk afhangen van de ontwikkeling van een vaccin, de ziekenhuiszorg, de seizoensgebonden effecten en de kracht van het virus. Er wordt vooruitgang geboekt met de eerste twee, terwijl we net zoals in het verleden redelijkerwijs kunnen aannemen dat het virus uiteindelijk op natuurlijke wijze zal eindigen, met behulp van menselijk ingrijpen om het te bestrijden en onder controle te houden. Welke economie zullen we na het virus krijgen?

De post-Covid-economie

Ik denk dat het redelijk is om aan te nemen dat de economie zal opbloeien naarmate bepaalde activiteiten worden toegestaan. In tegenstelling tot eerdere recessies is de balans van de consument in het algemeen minder beschadigd dan men zou verwachten. In feite is de balans in sommige gevallen verbeterd als gevolg van de inkomenssteun van de overheid. In 2021 zal niet alleen het ingestorte bbp van het voorgaande jaar terug omhoog klimmen, maar hopelijk zullen ook de overheden de handelsbelemmeringen van dit jaar opheffen.

Omdat er bovendien weinig animo is voor bezuinigingen om de hoge schuldenlasten weg te werken, lijkt het onwaarschijnlijk dat de overheden en centrale banken zullen proberen om de financiële voorwaarden aan te scherpen of erop gebrand zijn om de begrotingstekorten en de inflatie onder controle te houden zoals dat in het verleden het geval was. In combinatie met de hoge spaartegoeden van een verrassend robuuste private sector en het verlangen om te consumeren, zal dit op korte termijn resulteren in wat lijkt op een grote economische hausse. Een depressie is daarom onwaarschijnlijk.

Een interessante vraag is of het reële bbp terugkeert naar de situatie van voor de recessie. Volgens mij zal dat in de eerste zes maanden na de eventuele veranderingen in het overheidsbeleid wel het geval zijn. Zeer hoge spaartegoeden, een bevrijde consument en regeringen die geen haast hebben met het opleggen van bezuinigingen zullen resulteren in een hoge groei en een recordconsumptie.

De afgelopen jaren wou men komaf maken met de hoog- en laagconjunctuur economie. Laten we deze keer hopen dat de cyclus evolueert van laag- naar hoogconjunctuur: een recessie in de vorm van een t.