MACROSCOOP: Terug van nooit weggeweest

Geschreven door Clément Inbona, fondsmanager La Financière de l'Echiquier.

Sinds maart is er maar één thema dat de voorpagina's domineert: de coronaviruspandemie en haar gevolgen voor de volksgezondheid, de maatschappij en de economie. De afgelopen dagen zijn niettemin enkele onderwerpen weer opgedoken die wellicht wat al te snel terzijde waren geschoven: de rivaliteit tussen China en de VS en de brexit.

Nadat de Verenigde Staten en China na maandenlange onderhandelingen een eerste deelakkoord hadden gesloten, leek hun handelsconflict sinds januari wat te bedaren. Dat was echter buiten het wispelturige karakter van de Amerikaanse president gerekend. Als fan van 'alternatieve feiten' en complottheorieën, haalde hij al snel zijn bazooka boven – niet om de economie aan te zwengelen en de financiële markten te sussen, maar om een van zijn favoriete doelwitten in het vizier te nemen: China.

Nadat ze het land eerder al verantwoordelijk hadden gehouden voor het 'Chinese virus' en verweten de verspreiding daarvan niet te hebben voorkomen, beschuldigen de Verenigde Staten China nu van industriële spionage bij de onderzoekers die proberen een vaccin tegen COVID-19 te ontwikkelen. Als vergeldingsmaatregel dreigt Trump ermee de relaties met zijn Chinese partner te verbreken.

Het akkoord van januari hangt aan een zijden draadje en de wereldwijde recessie komt de uitvoering ervan niet ten goede. Voorlopig escaleert de situatie niet – China beperkt zich tot afkeurende reacties op de Amerikaanse beschuldigingen. De jaarlijkse vergadering van het Chinese Parlement, die op 22 mei van start gaat, zou voor het Chinese staatsapparaat echter een gelegenheid kunnen worden om de strategie tegenover Uncle Sam grondig te herzien.

Het lijkt immers onwaarschijnlijk dat de aanvallen van Amerikaanse kant zullen stoppen nu de president zijn kansen op herverkiezing ziet slinken. Blijft de vraag of hij het zal laten bij uitspraken en tweets die het goed doen bij zijn achterban, of de daad ook bij het woord zal voegen.

Een andere verhaal dat tot voor kort naar de achtergrond was verdrongen, is de brexit. Daarin breekt echter een nieuw hoofdstuk aan, waardoor het weer bijzonder actueel kan worden. Het tijdschema dat na moeizame onderhandelingen in het akkoord over de krijtlijnen van de scheiding was overeengekomen om het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie in detail te regelen, leek al behoorlijk ambitieus.

Nu de lockdownmaatregelen de situatie hebben gecompliceerd en de hoofdrolspelers lijnrecht tegenover elkaar staan, lijkt het volstrekt onmogelijk om de toekomstige relatie vóór 31 december 2020 tot in de puntjes op papier te zetten. Toch lijken de Britten geen aanstalten te maken om tijd te winnen – ze kunnen nog tot 1 juli uitstel vragen, maar wijzen die mogelijkheid van de hand. De Europese onderhandelaars betreuren op hun beurt de houding van de Britten, die zich in de meest complexe debatten onbuigzaam opstellen. Alles wijst erop dat het – eens te meer, helaas – tot aan de rand van de afgrond zal duren voor er beweging in de standpunten komt en een compromis mogelijk wordt.

Op de financiële markten, die door de ongeziene recessie nu toch al erg volatiel zijn, kunnen deze voortslepende kwesties voor langdurige druk op de financiële activa zorgen. Het is misschien ook geen toeval. De populistische Amerikaanse en Britse regeringen, die zwaar bekritiseerd worden voor hun aanpak van de pandemie, willen de aandacht van de publieke opinie daar zo snel mogelijk van afwenden.