Door Peter Garnry, Hoofd Aandelenstrategie, Saxo Bank
Vietnam is sinds 2013 de grote winnaar. China heeft het steeds meer verloren in de lichte industrie en de handelsoorlog sinds Trump in 2016 de Amerikaanse verkiezingen won, heeft het tempo nog opgevoerd.
Peter Garnry |
De noodzaak aan robuustere wereldwijde toeleveringsketens is de afgelopen twee jaar aangescherpt als gevolg van de Covid-19 pandemie en de recente oorlog in Oekraïne. Bedrijven in ontwikkelde landen zullen grote veranderingen in de mondiale toeleveringsketens versnellen. De grote winnaars zijn Vietnam, India en Mexico. We zoomen in op Vietnam en zijn aandelenmarkt.
In 2008 bereikte de wereldeconomie een historisch hoogtepunt qua wereldhandel in termen van bbp. Sindsdien heeft de wereldeconomie zich nooit meer hersteld. Achteraf gezien was het een belangrijk signaal in de ruis rond de financiële crisis en de daaropvolgende crisisjaren met de eurocrisis en de lusteloze groei in de ontwikkelde wereld. China zat in de lift en dankzij zijn enorme stimuleringsmaatregelen heeft het de wereld in 2009 uit het slop getrokken. Maar de domino's waren al in beweging gezet voor de huidige situatie.
Vanaf 2013 begon de wereldeconomie de mondiale toeleveringsketens te herconfigureren. In China waren de lonen over een periode van 24 jaar (van 1989 tot 2013) met 15% op jaarbasis gestegen. Daardoor begon een deel van het concurrentievoordeel van China in de lichte industrie weg te eroderen. Sinds 2013 zijn de lonen in China met 9,8% op jaarbasis gestegen.
De Chinese leiders merkten dit op toen het land marktaandeel begon te verliezen aan landen als Vietnam, India en Mexico. Aanvankelijk resulteerde dit in beleidsmaatregelen om China om te vormen van een exportgerichte economie naar een economie die meer op de binnenlandse markt en de consumptie is gericht. Onlangs werd dit beleid verfijnd door middel van de zelfvoorzieningsstrategie, vooral inzake de productie van geavanceerde industriële componenten.
Vanaf 2013 en daarna waren bedrijven in de VS en Europa al bezig hun productienetwerk langzaam te diversifiëren door lichte productie uit China weg te halen. Toen Trump in 2016 tot president van de VS werd verkozen en een handelsoorlog met China begon aan te wakkeren, versnelde hij in feite alleen maar een verandering die al aan de gang was. In november 2017 hield Trump een toespraak op de CEO-top van de APEC, waar hij de contouren van de toekomst schetste en opriep tot een "vreedzame, welvarende en vrije Indo-Pacific". De toespraak deed de alarmbellen rinkelen in Beijing. China stelde een reeks plannen op. Sinds deze toespraak is de herconfiguratie van de wereldeconomie in een stroomversnelling geraakt.
De pandemie heeft het bedrijfsleven laten zien dat een niet-aflatende focus op overoptimalisering van de toeleveringsketens met just-in-time en lage voorraden, gekoppeld aan het laten dicteren van beslissingen door schaalvoordelen, een kleine winst oplevert die verloren is gegaan tijdens een gebeurtenis met een staartrisico zoals de pandemie. China's zero case Covid-beleid leidt nu al twee jaar tot ernstige leveringsbeperkingen. Lockdowns hebben aangetoond waarom het gevaarlijk is om alle productie in één fabriek of één land onder te brengen. Veerkracht is het nieuwe sleutelwoord voor bedrijven.
Net toen de wereld aan het herstellen was van de pandemie, besloot Rusland Oekraïne binnen te vallen, wat een nieuwe ronde van instabiliteit ontketende, aangezien de wereldwijde grondstoffenmarkten in chaos zijn gestort, gaande van de aanvoer van metalen tot tarwe om de wereldbevolking te voeden. 24 februari 2022, de dag waarop Russische tanks de grens met Oekraïne overschreden, zal de geschiedenis ingaan als een belangrijke datum, omdat op die dag nieuwe trajecten voor technologieën, nationale strategieën en wereldwijde bevoorradingsketens in een stroomversnelling terechtkwamen.
Larry Fink, de CEO en medeoprichter van BlackRock, zei vorige week in de FT dat de oorlog in Oekraïne het einde van de globalisering markeert, maar hij is 14 jaar te laat met die opmerking. Jarenlang hebben we ons voorgehouden dat de globalisering die we voor ogen hadden, te beginnen in de jaren tachtig en versneld door de toetreding van China tot de WTO in 2001, intact was en in leven kon worden gehouden. De gebeurtenissen van de afgelopen twee jaar zullen een enorme verandering in de wereld teweegbrengen en een van de grote winnaars is Vietnam.
Het Amerikaanse adviesbureau Kearney heeft de reshoring van de Amerikaanse industrie sinds de financiële crisis op de voet gevolgd. In zijn jongste rapport laat het zien hoe de Amerikaanse verwerkende industrie sinds 2008 is teruggekeerd en sinds 2013 in een stroomversnelling is geraakt. Zelfs vóór de pandemie verloor China snel marktaandeel in de wereldwijde export naar de VS, terwijl andere lagekostenlanden in Azië marktaandeel wonnen, met Vietnam als de grote winnaar. Volgens het Observatory of Economic Complexity (OEC) was de VS in 2020 de eindbestemming voor de Vietnamese export voor 25,6% van de totale export, tegen 17,3% in 2013.
China is goed voor 16,5% van de export in 2020, waaruit blijkt dat Vietnam steeds meer een land wordt dat de VS en China voorziet van belangrijke onderdelen in omroepapparatuur, geïntegreerde circuits, telefoons, textiel schoeisel, kleding en meubels.
Vietnamese aandelen hebben het sinds begin 2013 goed gedaan. Ze zijn op jaarbasis met 9,7% gestegen, een indrukwekkende opleving sinds het dieptepunt tijdens de pandemie. 2013 was het jaar waarin de trend omsloeg voor Vietnam en de bijna 10 jaar durende bullmarkt begon, na een brutale daling in de jaren 2008-2012 waarbij Vietnamese aandelen maar liefst 69% verloren. Het groeitraject voor Vietnam ziet er rooskleurig uit, maar is het te laat om op de kar te springen?
In de periode 2010-2022 hebben de Vietnamese winsten het minder goed gedaan dan de MSCI World, die over een periode van 12 jaar slechts met 50% steeg, terwijl de MSCI World-winsten met 180% stegen. Als we inzoomen op de meest recente periode, die de handelsoorlog tussen de VS en China bestrijkt, waarvan Vietnam echt profiteerde, dan zien we dat de Vietnamese winsten met 170% toenamen, vergeleken met slechts 80% voor de MSCI World. Vietnamese aandelen zijn niet goedkoop geprijsd met slechts 1% dividendrendement. Maar deze aandelenwaardering hangt samen met de winstgroei van 18% op jaarbasis sinds begin 2016.