Nederlandse bedrijven verbeteren Corporate Governance en de stemprocedures
2010 was het ‘Jaar van de mondige belegger’ in Nederland. Nederland had een voortrekkersrol bij de uitvoering van de Europese richtlijn inzake Rechten van aandeelhouders en een aantal grote Nederlandse ondernemingen legde een relatie tussen beloning en belangrijke duurzaamheidsthema’s. Het Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Jaarverslag 2010 van F&C geeft een samenvatting van de belangrijkste trends in het actieve aandeelhouderschap en de dialoog die F&C dagelijks aangaat met ondernemingen over de hele wereld.
Ook besteedt het verslag aandacht aan corporate-governancevraagstukken in het algemeen en voor Nederland in het bijzonder.
Karina Litvack, hoofd van het team voor Governance & Sustainable Investment (GSI) van F&C, is verheugd over de positieve veranderingen in Nederland: “Wij zijn blij met de Nederlandse reactie op de Europese Aandeelhoudersrichtlijn en de invoering van een systeem volgens registratiedatum, dat aandeelhouders in staat stelt hun stem actiever uit te brengen.”
Grotere erkenning van ‘niet-financiële’ risico’s
De aandacht richtte zich in 2010 opnieuw op het vermijden van de fouten die tot de crisis in 2008 hadden geleid, door financiële prikkels beter af te stemmen op de langetermijnprestaties en door het nemen van buitensporige risico’s te beperken. Maar F&C heeft ondernemingen en toezichthouders ook aangemoedigd om een belangrijkere, wellicht minder voor de hand liggende les te trekken uit de crisis: de noodzaak om risico’s te onderkennen en aan te pakken die niet zo makkelijk binnen het bekende kader van financiële risico’s passen. Hiertoe behoren onder meer risico’s zoals klimaatverandering, waterschaarste, corruptie, veiligheid en schendingen van mensenrechten.
Deze zogenoemde ‘niet-financiële risico’s’ kunnen grote gevolgen hebben voor het resultaat van ondernemingen, vooral als zij zich manifesteren in de vorm van verwoestende overstromingen, droogtes of branden, oplopende voedsel- en grondstoffenprijzen of de recente reeks opstanden in het Midden-Oosten.
In Nederland stemde F&C in 10% van de gevallen tegen het bestuur (9% in 2009) – aanzienlijk minder vaak dan in andere markten. Toch is dit nog altijd een teken dat de crisis sporen heeft nagelaten en dat onaanvaardbare praktijken op weerstand van de beleggers zullen blijven stuiten. F&C heeft in 2010 een sterke focus gehouden op ‘niet-financiële’ risico’s, zoals klimaatverandering, gezondheid en veiligheid, waterproblemen, corruptie en schendingen van mensenrechten. Nederlandse ondernemingen reageerden over het algemeen tamelijk positief op deze nieuwe uitdagingen van beleggers en andere stakeholders.
Gezondheid & veiligheid staan hoger op de agenda
Maatschappelijke en milieuvraagstukken worden slechts zelden bij aandeelhoudersvergaderingen in stemming gebracht, met als opmerkelijke uitzondering de Verenigde Staten. Daar wordt het proces van dialoog en betrokkenheid vaak beheerst door de stembus. F&C heeft actief deelgenomen aan de stemming over meer dan 1.100 aandeelhoudersvoorstellen, die de volledige corporate governance-, milieu- en maatschappelijke problematiek omvatten. Daarbij stonden gezondheid en veiligheid hoog op de agenda, met name in sectoren met een hoog risico, zoals extractieve bedrijven, waar verschillende tragische incidenten voorvielen die ook gevolgen hadden voor andere ondernemingen.
Een bekend voorbeeld is de explosie bij BP op het boorplatform Deepwater Horizon in de Golf van Mexico, hoewel het ongeval na de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van BP over 2010 plaatsvond. F&C steunde meer dan de helft van de door aandeelhouders ingediende specifieke moties en stemde bovendien tegen voorstellen met betrekking tot het bestuur, om op die manier haar bezorgdheid kenbaar te maken over zwakke bedrijfsvoering en gebrekkig bestuurstoezicht (bijvoorbeeld bij het Chinese mijnbouwbedrijf Zijin Mining na een aantal zware ongevallen met dodelijke afloop en onderbrekingen in de productie).
In het overleg met Royal Dutch Shell bouwde F&C voort op een decennialange geschiedenis van actief aandeelhouderschap. In 2009 had het GSI-team het mijnbouwbedrijf van Royal Dutch Shell in Canada bezocht. In 2010 leidde F&C's betrokkenheid tot de publicatie van een onafhankelijk rapport en bijeenkomsten met het hoofd van de Canadese onderneming voor winning van oliezand.
Karina Litvack:
“Het algemene niveau van informatievoorziening bij Royal Dutch Shell was goed, net als de openheid van het concern over de oliezandactiviteiten, wat naar de normen in deze sector opmerkelijk is. Toch is er nog ruimte voor verbetering in de kwaliteit van de informatieverstrekking door het bedrijf ter plaatse en over de mijnbouwactiviteiten. Bovenal moet Royal Dutch Shell opener zijn over de mogelijke gevolgen van strengere klimaatgerelateerde regelgeving voor het economisch rendement.”
Bescherming van ecosystemen
Ondernemingen staan wereldwijd onder druk om maatregelen te nemen ter bescherming van ecosystemen en om goede praktijken op het Biodiversiteitsverdrag (Convention on Biological Diversity) te baseren, nu er allerlei conflicten opdoemen over essentiële natuurlijke hulpbronnen (zoals water). Dit heeft met name voor de dranken- en voedingsmiddelenindustrie sterke gevolgen.
Heineken heeft in 2010 – na actieve betrokkenheid van F&C – een nieuwe 10-jaars duurzame strategie ontwikkeld door het inventariseren van de verwachte beschikbaarheid van water in 2025 en het identificeren van die brouwerijen waarvan de productie plaatsvindt in een gebied met (aanstaande) extreme waterschaarste. Op deze specifieke locaties zal het Nederlandse bedrijf het principe van ‘waterneutraliteit’ toepassen, waarbij al het gebruikte water - met een voor hergebruik geschikte kwaliteit - weer in het ecosysteem wordt ingebracht.
Vooruitzichten voor 2011
Karina Litvack zegt over de vooruitzichten voor 2011:
“Als de crisis van 2008 ons één ding heeft geleerd, dan is het wel dat een passieve nadruk op een klein aantal factoren met toegevoegde waarde op de korte termijn een te hoge prijs heeft. Beleggers hebben een cruciale rol bij de ‘herinrichting’ van onze bedrijfscultuur – door in te zien wat de motor achter duurzaamheid van ondernemingen op lange termijn is en ervoor te zorgen dat zij hun activiteiten daarop afstemmen.”
China stoomt door
De razendsnelle groei van China roept een grote reeks uitdagingen op het gebied van aandeelhoudersbetrokkenheid op. F&C moedigt ondernemingen met fabrieken in China aan om robuuste werkmethoden te ontwikkelen en op die manier mogelijke onrust onder de werknemers af te wenden, de productiviteit te verhogen en hun merken te beschermen. Chinese bedrijven moeten ook worden aangemoedigd om de risico’s verbonden aan gebrekkige relaties met de gemeenschap en een slecht milieubeleid te beheren en om corruptie te beteugelen.
Klimaatverandering: het aftellen is begonnen
Nu het aftellen tot de klimaattop in Durban (COP 17) in 2012 is begonnen, zal F&C met ondernemingen en beleidsmakers samenwerken om te proberen een nieuw mondiaal klimaatakkoord te bereiken. Wij zullen besprekingen blijven voeren met ondernemingen die in gebreke blijven (met name in opkomende markten) om ervoor te zorgen dat zij voorbereid zijn op een strengere klimaatregelgeving en dat zij trachten zakelijke kansen te identificeren door klimaatgerichte oplossingen aan te bieden.
Ondergronds of diep onder water… veiligheid komt bovendrijven
F&C legt de nadruk op hoe we de juiste lessen moeten trekken uit de recente grote rampen. We moeten goed onderzoeken hoe ogenschijnlijk allesomvattende (beleids)systemen op papier wel, maar in de praktijk niet goed werken. Waarschuwingssignalen zoals corruptie, zwakke of perverse beloningsprikkels, onvoldoende toezicht op aannemers en partners en een cultuur die een taboe legt op slecht nieuws, krijgen allemaal een prominente plaats in onze due diligence.
Natuurlijke hulpbronnen onder druk: zijn ondernemingen er klaar voor?
Voedselzekerheid staat weer bovenaan op de wereldwijde politieke agenda. Wij zullen mondiale voedingsmiddelenbedrijven aan de tand voelen over de veerkracht van hun toeleveringsketens ten opzichte van de fysieke gevolgen van klimaatverandering, inclusief het cruciale probleem van watergebrek (of juist -overvloed). Ondernemingen moeten het waterverbruik in hun directe activiteiten en van hun toeleveringsketen beheren en de dialoog aangaan met lokale gemeenschappen en beleidsmakers in de publieke sector teneinde langetermijnoplossingen voor waterschaarste te ontwikkelen.
Ook besteedt het verslag aandacht aan corporate-governancevraagstukken in het algemeen en voor Nederland in het bijzonder.
Karina Litvack, hoofd van het team voor Governance & Sustainable Investment (GSI) van F&C, is verheugd over de positieve veranderingen in Nederland: “Wij zijn blij met de Nederlandse reactie op de Europese Aandeelhoudersrichtlijn en de invoering van een systeem volgens registratiedatum, dat aandeelhouders in staat stelt hun stem actiever uit te brengen.”
Grotere erkenning van ‘niet-financiële’ risico’s
De aandacht richtte zich in 2010 opnieuw op het vermijden van de fouten die tot de crisis in 2008 hadden geleid, door financiële prikkels beter af te stemmen op de langetermijnprestaties en door het nemen van buitensporige risico’s te beperken. Maar F&C heeft ondernemingen en toezichthouders ook aangemoedigd om een belangrijkere, wellicht minder voor de hand liggende les te trekken uit de crisis: de noodzaak om risico’s te onderkennen en aan te pakken die niet zo makkelijk binnen het bekende kader van financiële risico’s passen. Hiertoe behoren onder meer risico’s zoals klimaatverandering, waterschaarste, corruptie, veiligheid en schendingen van mensenrechten.
Deze zogenoemde ‘niet-financiële risico’s’ kunnen grote gevolgen hebben voor het resultaat van ondernemingen, vooral als zij zich manifesteren in de vorm van verwoestende overstromingen, droogtes of branden, oplopende voedsel- en grondstoffenprijzen of de recente reeks opstanden in het Midden-Oosten.
In Nederland stemde F&C in 10% van de gevallen tegen het bestuur (9% in 2009) – aanzienlijk minder vaak dan in andere markten. Toch is dit nog altijd een teken dat de crisis sporen heeft nagelaten en dat onaanvaardbare praktijken op weerstand van de beleggers zullen blijven stuiten. F&C heeft in 2010 een sterke focus gehouden op ‘niet-financiële’ risico’s, zoals klimaatverandering, gezondheid en veiligheid, waterproblemen, corruptie en schendingen van mensenrechten. Nederlandse ondernemingen reageerden over het algemeen tamelijk positief op deze nieuwe uitdagingen van beleggers en andere stakeholders.
Gezondheid & veiligheid staan hoger op de agenda
Maatschappelijke en milieuvraagstukken worden slechts zelden bij aandeelhoudersvergaderingen in stemming gebracht, met als opmerkelijke uitzondering de Verenigde Staten. Daar wordt het proces van dialoog en betrokkenheid vaak beheerst door de stembus. F&C heeft actief deelgenomen aan de stemming over meer dan 1.100 aandeelhoudersvoorstellen, die de volledige corporate governance-, milieu- en maatschappelijke problematiek omvatten. Daarbij stonden gezondheid en veiligheid hoog op de agenda, met name in sectoren met een hoog risico, zoals extractieve bedrijven, waar verschillende tragische incidenten voorvielen die ook gevolgen hadden voor andere ondernemingen.
Een bekend voorbeeld is de explosie bij BP op het boorplatform Deepwater Horizon in de Golf van Mexico, hoewel het ongeval na de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van BP over 2010 plaatsvond. F&C steunde meer dan de helft van de door aandeelhouders ingediende specifieke moties en stemde bovendien tegen voorstellen met betrekking tot het bestuur, om op die manier haar bezorgdheid kenbaar te maken over zwakke bedrijfsvoering en gebrekkig bestuurstoezicht (bijvoorbeeld bij het Chinese mijnbouwbedrijf Zijin Mining na een aantal zware ongevallen met dodelijke afloop en onderbrekingen in de productie).
In het overleg met Royal Dutch Shell bouwde F&C voort op een decennialange geschiedenis van actief aandeelhouderschap. In 2009 had het GSI-team het mijnbouwbedrijf van Royal Dutch Shell in Canada bezocht. In 2010 leidde F&C's betrokkenheid tot de publicatie van een onafhankelijk rapport en bijeenkomsten met het hoofd van de Canadese onderneming voor winning van oliezand.
Karina Litvack:
“Het algemene niveau van informatievoorziening bij Royal Dutch Shell was goed, net als de openheid van het concern over de oliezandactiviteiten, wat naar de normen in deze sector opmerkelijk is. Toch is er nog ruimte voor verbetering in de kwaliteit van de informatieverstrekking door het bedrijf ter plaatse en over de mijnbouwactiviteiten. Bovenal moet Royal Dutch Shell opener zijn over de mogelijke gevolgen van strengere klimaatgerelateerde regelgeving voor het economisch rendement.”
Bescherming van ecosystemen
Ondernemingen staan wereldwijd onder druk om maatregelen te nemen ter bescherming van ecosystemen en om goede praktijken op het Biodiversiteitsverdrag (Convention on Biological Diversity) te baseren, nu er allerlei conflicten opdoemen over essentiële natuurlijke hulpbronnen (zoals water). Dit heeft met name voor de dranken- en voedingsmiddelenindustrie sterke gevolgen.
Heineken heeft in 2010 – na actieve betrokkenheid van F&C – een nieuwe 10-jaars duurzame strategie ontwikkeld door het inventariseren van de verwachte beschikbaarheid van water in 2025 en het identificeren van die brouwerijen waarvan de productie plaatsvindt in een gebied met (aanstaande) extreme waterschaarste. Op deze specifieke locaties zal het Nederlandse bedrijf het principe van ‘waterneutraliteit’ toepassen, waarbij al het gebruikte water - met een voor hergebruik geschikte kwaliteit - weer in het ecosysteem wordt ingebracht.
Vooruitzichten voor 2011
Karina Litvack zegt over de vooruitzichten voor 2011:
“Als de crisis van 2008 ons één ding heeft geleerd, dan is het wel dat een passieve nadruk op een klein aantal factoren met toegevoegde waarde op de korte termijn een te hoge prijs heeft. Beleggers hebben een cruciale rol bij de ‘herinrichting’ van onze bedrijfscultuur – door in te zien wat de motor achter duurzaamheid van ondernemingen op lange termijn is en ervoor te zorgen dat zij hun activiteiten daarop afstemmen.”
China stoomt door
De razendsnelle groei van China roept een grote reeks uitdagingen op het gebied van aandeelhoudersbetrokkenheid op. F&C moedigt ondernemingen met fabrieken in China aan om robuuste werkmethoden te ontwikkelen en op die manier mogelijke onrust onder de werknemers af te wenden, de productiviteit te verhogen en hun merken te beschermen. Chinese bedrijven moeten ook worden aangemoedigd om de risico’s verbonden aan gebrekkige relaties met de gemeenschap en een slecht milieubeleid te beheren en om corruptie te beteugelen.
Klimaatverandering: het aftellen is begonnen
Nu het aftellen tot de klimaattop in Durban (COP 17) in 2012 is begonnen, zal F&C met ondernemingen en beleidsmakers samenwerken om te proberen een nieuw mondiaal klimaatakkoord te bereiken. Wij zullen besprekingen blijven voeren met ondernemingen die in gebreke blijven (met name in opkomende markten) om ervoor te zorgen dat zij voorbereid zijn op een strengere klimaatregelgeving en dat zij trachten zakelijke kansen te identificeren door klimaatgerichte oplossingen aan te bieden.
Ondergronds of diep onder water… veiligheid komt bovendrijven
F&C legt de nadruk op hoe we de juiste lessen moeten trekken uit de recente grote rampen. We moeten goed onderzoeken hoe ogenschijnlijk allesomvattende (beleids)systemen op papier wel, maar in de praktijk niet goed werken. Waarschuwingssignalen zoals corruptie, zwakke of perverse beloningsprikkels, onvoldoende toezicht op aannemers en partners en een cultuur die een taboe legt op slecht nieuws, krijgen allemaal een prominente plaats in onze due diligence.
Natuurlijke hulpbronnen onder druk: zijn ondernemingen er klaar voor?
Voedselzekerheid staat weer bovenaan op de wereldwijde politieke agenda. Wij zullen mondiale voedingsmiddelenbedrijven aan de tand voelen over de veerkracht van hun toeleveringsketens ten opzichte van de fysieke gevolgen van klimaatverandering, inclusief het cruciale probleem van watergebrek (of juist -overvloed). Ondernemingen moeten het waterverbruik in hun directe activiteiten en van hun toeleveringsketen beheren en de dialoog aangaan met lokale gemeenschappen en beleidsmakers in de publieke sector teneinde langetermijnoplossingen voor waterschaarste te ontwikkelen.
