Vrees voor meer instabiliteit financiële markten

De aandacht voor risicomanagement in de financiële wereld is nog veel te laag aldus Alfred Slager van de universiteit Tilburg (Center Applied Research) tijdens een door zakenbank Kempen & Co. Georganiseerd congres over pensioenen. Ondanks de recente aanscherpingen van richtlijnen en het nieuwe Basel 3 proeft Slager een stijgende vorm van gezapigheid en vreest daarom dat de risico’s juist eerder toenemen dan afnemen. ”We leven nu eenmaal in een nieuwe wereld die nieuwe eisen stelt aan de bankwereld” aldus Slager. Banken moeten niet meer sec de regels van de wetgeving afvinken maar juist het hele geheel in acht nemen. Volgens de econoom komt de instabiliteit juist van binnenuit en dus niet van buitenaf. Slager noemt dit de omgekeerde causaliteit.

Niet vraaggedreven maar aanbodgedreven alfred slager
”Financiële innovaties zijn iets van alle tijden en blijven dus doorgaan” aldus Slager. Slager onderstreepte in zijn betoog dat alle financiële innovaties niet perse vooruitgang betekenen. Het gros van de nieuwe producten worden de markten opgelegd zonder dat er een initiële vraag naar aanwezig was. De financiële markten zouden juist meer vanuit de vraagkant moeten redeneren en daar hun producten op afstemmen aldus Slager. Dit houdt in dat afnemers duidelijk hun vraag naar producten moeten concretiseren richting de aanbieders. De aanbieders moeten daar dan weer adequaat op in gaan spelen zodat er een goede wisselwerking kan ontstaan aldus Slager.

Basel 3 niet zaligmakend
Ondanks de verstevigde regelgeving richting de banken toe door het nieuwe Basel 3 akkoord zullen er problemen nog niet opgelost zijn aldus Slager. Bij de lancering van Basel 1 waren het de toezichthouders die de regie bepaalden en de banken stevig aan banden legden. Tijdens de opkomst van Basel 2, met positieve ontwikkelingen op de aandelenbeurzen, kregen de banken het juist weer meer voor het zeggen. Het gevolg hiervan was dat de banken zich meer vrijheden gingen toewijzen (“want het ging toch al goed” en dus er waren geen kritische noten). Volgens Slager was dit een vorm van de kat op het spek binden en dus vragen om ongelukken. Basel 3 is juist weer opgetuigd onder vooral politieke regie. Ook dit baart Slager de nodige zorgen want nu wordt er weer vanuit 1 optiek geredeneerd die voor alle stakeholders verre van optimaal zal zijn. Slager pleit daarom voor een betere samenwerking tussen alle stakeholders.

Jacht naar risico weer begonnen
Ook bij het vermogensbeheer treft Slager wederom een vorm van gezapigheid. Volgens Slager is de zucht naar risico alweer op hetzelfde niveau als voor de crisis. Zo is de instroom naar de alternatieve fondsen alweer zeer hard gestegen en ook weer op het precrisis-niveau. Slager raadt alle stakeholders aan om naar analogie van het betoog van Dick Berlijn tijdens het congres de teugels strakker aan te halen bij alle geledingen waar risico’s gelopen worden. Als voorbeeld gaf Berlijn het werken met straaljagers aan waarbij er op geen enkel front concessies gedaan worden.

straaljagersDick Berlijn stelde dat de luchtmacht in al haar geledingen enorm verbeterd is door het steeds meer te focussen op fouten (en dus risicoreductie). Dit ging stapje voor stapje want hele culturen moesten omgevormd worden maar heeft zeker zijn vruchten afgeworpen aldus de oud-commandant der strijdkrachten van Nederland. Volgens Slager kan de financiële wereld nog een hoop van de landmacht leren want dagelijks gaan hier op het gebied van risicomanagement nog steeds teveel mis. Zo moet er meer op continuïteit gefocust worden en moet er met een 360-graden garantie gewerkt worden. Dit impliceert het gebruik maken van scenario- en risicoanalyses naar het voorbeeld van de luchtmacht. Verder voegde Slager er aan toe dat pensioenfondsen zich niet als zakelijke ondernemingen moeten gaan gedragen. ”Een pensioenfonds heeft nu eenmaal andere doelstellingen dan een commercieel bedrijf aldus Slager.