UWV en SVB: vereenvoudiging van wet- en regelgeving gaat niet snel genoeg

Vereenvoudiging van wet- en regelgeving en het oplossen van knelpunten in wetgeving gaan niet snel genoeg. Hierdoor komen burgers nog steeds onnodig in de knel. Dat constateren de SVB en UWV in hun vijfde knelpuntenbrief. Om dit probleem structureel op te lossen, pleiten beide dienstverleners voor een jaarlijkse vereenvoudigingswet, waarmee er een ritme ontstaat om verouderde en complexe wetgeving tijdig aan te passen. Ondanks de val van het kabinet moeten er de komende tijd stappen gezet worden in de vereenvoudiging. Wij hopen dat de politiek ons blijft steunen in de vereenvoudiging en het oplossen van knelpunten en dat vereenvoudiging een belangrijk onderwerp is voor het volgende kabinet.

Knelpuntenbrief 2025

In de huidige wet- en regelgeving zitten knelpunten die UWV en de SVB verhinderen om mensen goed te kunnen helpen. Deze knelpunten worden door de publieke dienstverleners aangekaart in een jaarlijkse knelpuntenbrief die op 3 juni tijdens de Avond van de Publieke Dienstverlening werd uitgereikt aan de Tweede Kamer. Het is dit jaar de vijfde keer dat de SVB en UWV een eigen knelpuntenbrief presenteren. Columnist Özcan Akyol was de hoofdspreker op deze avond. Kamerleden, beleidsmakers en andere betrokkenen gingen vervolgens in gesprek over de uitdagingen van vereenvoudiging en de rol van publieke dienstverleners bij het tot stand komen van wet- en regelgeving.

Nathalie van Berkel, bestuurslid UWV: 'Het is dit jaar de vijfde keer dat de SVB en UWV een knelpuntenbrief schrijven. Een mooi moment om stil te staan bij wat we bereikt hebben en vooral ook om vooruit te kijken. Er zijn de laatste jaren mooie resultaten geboekt, maar we constateren ook dat veel knelpunten nog niet opgelost zijn. Daarom bepleiten we een nieuwe werkwijze, waarin politiek, beleid en uitvoering nóg meer samenwerken. Zodat we knelpunten sneller oplossen en burgers beter kunnen helpen. Er is veel over vereenvoudiging gesproken; iedereen vindt het nodig. Nu is het écht tijd voor actie.'

Diana Starmans, voorzitter Raad van Bestuur SVB: ‘De knelpuntenbrieven hebben ervoor gezorgd dat beleidsmakers ons de afgelopen jaren constructiever betrekken bij beleidsvorming en dat de politiek de uitvoering vaker weet te vinden. Daardoor is het gelukt om enkele prangende knelpunten op te lossen. Tegelijkertijd moeten we concluderen dat het vereenvoudigen van wet- en regelgeving niet snel genoeg gaat, met als gevolg dat burgers in de knel komen en de uitvoering vastloopt. In onze knelpuntenbrief doen we drie voorstellen om de dienstverlening toekomstbestendig te maken en de burger weer centraal te stellen.’

Vereenvoudigingswet

Systeemwijzigingen en hervormingen kosten doorgaans behoorlijk wat tijd. Het is belangrijk om in de tussentijd wetgeving aan te passen waarmee knelpunten voor burgers worden opgelost. Net als bij wegen en bruggen moet – samen met politiek en bestuur – bestaand beleid doorlopend onderhouden worden. In plaats van wachten tot er knelpunten ontstaan. Veel wetten stammen uit andere tijden terwijl de maatschappij veranderd is. UWV en de SVB willen meer ruimte voor tussentijds onderhoud, zodat wetgeving bij de tijd blijft en verzakkingen in de uitvoering worden voorkomen.

Met behulp van een jaarlijkse Vereenvoudigingswet, met een strak proces van beleidsontwikkeling en parlementaire behandeling, ontstaat er een ritme in de vereenvoudiging waar burgers en de uitvoering baat bij hebben. Zo laten we zien dat overheid en politiek knelpunten ook echt aanpakken.

Benut expertise SVB en UWV

Publieke dienstverleners zijn het gezicht van de overheid. Zij hebben de kennis en expertise van de uitvoering, weten wat er in de praktijk speelt en waar wetgeving knelt. Daarom roepen UWV en SVB de politiek op om publieke dienstverleners te betrekken bij alle fasen van beleidsvorming, vanaf het allerprilste begin, de formatie van een nieuw kabinet, tot de uiteindelijke besluitvorming. Daarnaast willen UWV en de SVB dat er proactief op wordt gehandeld wanneer ze aangeven dat voorgenomen beleid onuitvoerbaar is, zodat voorkomen wordt dat zij een rode kaart moeten trekken.

Ook stellen de dienstverleners voor om gedurende het hele jaar intensief in gesprek te blijven met de Tweede Kamer én relevante ministeries om domeinoverstijgende knelpunten die maar niet opgelost worden alsnog voortvarend op te pakken.

Tot slot moet naar het hele systeem van wet- en regelgeving gekeken worden, want het is te complex geworden. Het is noodzakelijk dat wetgeving eenvoudiger wordt, met minder uitzonderingen en meer ruimte voor professionals om volgens de bedoeling van de wet te handelen, met oog voor de persoonlijke situatie van mensen. Het bieden van dienstverlening met meer menselijke maat is daarnaast essentieel voor het herstel van het vertrouwen in de overheid.