Europese beleggers vrezen problemen met staatsobligaties

Institutionele investeerders in Europa zien de volatiliteit op de financiële markten als het grootste risico voor de komende twaalf maanden. Met name problemen met staatsobligaties en scherp dalende aandelenkoersen zijn factoren die de komende periode als de belangrijke bedreigingen worden gezien.

Dit blijkt uit de RiskMonitor, het onderzoek dat de grote Duitse vermogensbeheerder Allianz Global Investors (AllianzGI) twee keer per jaar laat houden. Aan het onderzoek deden 140 institutionele investeerders (vooral pensioenfondsen) mee uit elf landen. De investeerders hebben in totaal 909 miljard euro onder beheer.

De vrees voor volatiliteit en de zorg over de vraag of overheden aan hun verplichtingen kunnen voldoen is sterk toegenomen sinds de vorige enquête van AllianzGI zes maanden geleden. Destijds was de renteontwikkeling nog de grootste zorg van beleggers. Het renterisico staat nu op plek vier.

Staatsschuld grote zorg

Het aantal respondenten dat volatiliteit als een aanzienlijk tot groot risico ziet steeg met 16 procentpunt tot 89 procent sinds het onderzoek in juni. Eenzelfde stijging is te zien bij investeerders die stellen dat scherp dalende koersen en problemen met staatsobligaties een aanzienlijk tot groot risico vormen de komende periode. De problemen rond de staatsschuld in Europa wordt door meer dan een derde van de respondenten als een zeer groot risico gezien. “Vrijwel alle indicatoren laten zien dat de zorg over risico’s op de kapitaalmarkt toenemen,” zegt Thomas Wiesemann, chief market officer voor AllianzGI in Europa. “Maar investeerders moeten niet te lang huiverig blijven voor risico’s want de lage rente maakt dat zij onvoldoende rendement behalen om aan de verplichtingen te voldoen. Soms halen ze zelfs een negatief reëel rendement. Als investeerders door deze markt willen navigeren met beperkte risico’s en toch willen profiteren van het opwaarts potentieel, moet men gebruik maken van dynamische strategieën om risico’s te managen.”

Vrees voor de onbekende risico’s

Door de onzekerheid in de markt worden de zogenoemde ‘tail risks’ nu door 63 procent van de ondervraagden gezien als een grote zorg. Zes maanden geleden was dit nog 48 procent. Tail risks zijn risico’s waarop de kans zeer klein wordt geacht maar die wel een grote invloed hebben als ze plaatsvinden. “Investeerders hebben momenteel niet alleen te maken met hogere risico’s op allerlei gebieden. Zij zijn bovendien ongerust over de onbekende.” Dit blijkt ook uit het feit dat de perceptie van het tegenpartijrisico (57 procent vergeleken met 31 procent zes maanden geleden) en het liquiditeitsrisico (45 procent vergeleken met 22 procent) fors zijn gestegen. Deze twee factoren worden in economisch rustige tijden niet als risico gezien.

Vertrouwen in euro blijft groot

Van de ondervraagden verwacht 80 procent dat de euro de huidige crisis zal overleven. Tegelijkertijd nemen de investeerders de problematiek rond de overheidsschuld in Europa zeer serieus. Het vertrouwen in de euro en zorg over de schuld lopen gelijk op als ze in een nationaal perspectief worden gezien. Respondenten in Italië, Frankrijk en Duitsland hebben allemaal het grootste vertrouwen in de Europese munt (meer dan 90 procent), maar uitten ook de grootste zorg over de problematiek van de staatsschuld. Dit werd als een zeer groot risico gezien door 64 procent in Frankrijk, 57 procent in Italië en 43 procent in Duitsland. Verreweg de meeste respondenten (42 procent) verwachten dat de problemen in de eurozone zullen leiden tot strengere afspraken over nationale begrotingen. 19 Procent verwacht de introductie van euro-obligaties en 11 procent de oprichting van een gemeenschappelijk begrotingsunie. Een kwart van de ondervraagde investeerders denkt dat de problemen zullen leiden tot een splitsing van de eurozone.

Risicomanagement

De meest gebruikte methode om risico’s te beperken is diversificatie. Daarna volgen onder meer het monitoren van risico en looptijdbeheer van obligaties, de traditionele manier van risicomanagement per beleggingscategorie en het opbreken van risico in verschillende categorieën. “Deze uitkomsten laten zien dat institutionele investeerders al ver gevorderd zijn met het opzetten van strategisch risicomanagement, alhoewel de mate van operationele integratie nog verschilt”, stelt Reinhold Hafner, chief executive officer van risklab, een dochter van AllianzGI en specialist op het gebied van risicobeslissingen. “Investeerders gebruiken niet langer een statische werkwijze die vooral terugkijkt . De dynamische risicomanagementstrategieën die veel verder gaan dan alleen diversificatie hebben zich tijdens de financiële crisis bewezen en zullen steeds belangrijker worden.

De risico’s met betrekking tot regulering staan, net als in het vorige onderzoek, veel lager dan de financiële risico’s. De zorg over de strengere regulering van overheden wordt wel door een derde van de respondenten gezien als een groot risico. “De huidige marktomstandigheden zorgen voor een grote druk bij investeerders en maakt dat zij de wijze waarop zij hun zaken managen continue moeten herzien”, concludeert Thomas Wiesemann.