ING ziet vastgoed verder verzwakken

De vooruitzichten voor 2012 zijn allerminst positief voor commercieel vastgoed. De economische krimp zorgt op de gebruikersmarkten voor een afnemende vraag naar vierkante meters. Vastgoedbeleggers houden daarnaast de hand op de knip door de onzekerheden over de Europese schuldencrisis. In de eerste negen maanden van 2011 liet alleen winkelvastgoed nog een waardestijging zien. De retailmarkt werd dan ook lange tijd door vastgoedbeleggers gezien als de “veilige haven”. Ondanks dat er nog steeds veel vraag is naar toplocaties lijkt het er steeds meer op dat ook de winkelmarkt niet aan de recessie kan ontsnappen. Dit stelt ING Economisch Bureau in het vandaag verschenen kwartaalbericht vastgoed.

Sentiment vastgoedwereld daalt

De vastgoedwereld ondervindt de gevolgen van de economische teruggang. Eind 2011 beoordeelden een meerderheid van de verhuurders, makelaars en beleggers in onroerend goed het economisch klimaat ongunstiger dan in de voorafgaande drie kwartalen. In het derde kwartaal 2011 verwachtten vooral makelaars een stijging van de omzet door de tijdelijke verlaging van de overdrachtsbelasting. De regeling leidde echter amper tot een effect. De positieve omzetverwachtingen waren dan ook in het vierde kwartaal van 2011 weer verdwenen.

Aanbod winkelruimte stijgt

De detailhandel ondervindt de gevolgen van de afnemende koopbereidheid bij de consument. Ook in 2012 moeten consumenten de hand op de knip houden en zeer kritisch kijken naar hun uitgaven waardoor de volumes in de detailhandel dalen. Dit heeft zijn weerslag op de gebruikersmarkt van winkelvastgoed. In de eerste negen maanden van 2011 werd er circa 10% minder vierkante meters aan winkels en showrooms verhuurd of verkocht dan in dezelfde periode in 2010. Het aanbod van winkelruimte begint na een stabiele periode tussen 2003 en 2008 ook steeds verder op te lopen.

Eind 2008 was het aanbod 850.000 m2 en in september 2011 is dit gestegen tot bijna 1,2 miljoen m2. De retailmarkt werd lange tijd door vastgoedbeleggers gezien als de “veilige haven”. Ondanks dat er nog steeds veel vraag is naar toplocaties door internationale winkelketens laat de aanhoudende krimpende detailhandelsvolumes, de afnemende vraag en het oplopende aanbod zien dat ook de winkelmarkt waarschijnlijk niet aan de economische malaise kan ontkomen.

Nieuwe IFRS richtlijn kan leiden tot vraag naar kortere huurcontracten

Een op handen zijnde nieuwe lease richtlijn voor bedrijven die onder IFRS rapporteren kan er voor zorgen dat huurders de komende jaren kortere huurcontracten willen gaan afsluiten. De nieuwe regeling gaat waarschijnlijk in 2013 in. Operational leases, waaronder ook de huur van nieuwe gebouwen, zal dan onder de nieuwe voorgestelde IFRS richtlijnen op de balans verantwoord moeten gaan worden. Huurders die onder deze richtlijnen vallen zullen naar verwachting hun schuld op de balans zo laag mogelijk willen houden en daardoor mogelijk geneigd zijn huurcontracten voor kortere looptijden aan te gaan. Ook vastgoedbezitters kunnen hierdoor met de effecten van de nieuwe regelingen te maken krijgen zonder dat zij zelf onder IFRS boekhouden.

“De vloerproductiviteit van winkelvastgoed staat onder druk”, aldus ING sectormanager Bouw en Onroerend Goed Jan van der Doelen, “het aantal m2 v.v.o. stijgt in tegenstelling tot de consumentenomzet. Vooral de verhuurder zal pro actief moeten inspelen op veranderende behoeften van de huurder voor een optimale verhuurbaarheid van zijn bezit.”