Risico op nog meer faillissementen van banken door dreigende recessie
Het risico op een wereldwijde recessie en een nieuwe bankencrisis is bijzonder groot. Dat blijkt uit de ‘Banking Banana Skins’-survey die het CSFI (Centre for the Study of Financial Innovation) in samenwerking met PwC heeft gerealiseerd. De peiling plaatst macro-economische risico’s bovenaan de rangschikking van de 30 grootste bedreigingen waarmee de banksector wordt geconfronteerd. Het onderzoeksresultaat is gebaseerd op de antwoorden van 700 bankiers, bankregulatoren en waarnemers uit de financiële sector uit 58 landen, waaronder België.
Angst
De survey toont verder ook aan dat de angst voor de slechte vooruitzichten die momenteel in de banksector heerst, in het dertienjarige bestaan van de peiling nog nooit zo groot was als nu. Heel wat deelnemers aan het onderzoek verwachten dan ook nog meer faillissementen en nationaliseringen in de banksector. De voornaamste bron van ongerustheid is de eurocrisis die een serieuze bedreiging vormt voor de nationale schuldpositie van verschillende landen. Een instorting van de euro zal niet alleen ernstige gevolgen hebben voor de Europese banken, maar ook banken in andere regio’s van de wereld treffen. Van in de VS en Canada tot in Argentinië, China en Australië zetten bankiers de eurocrisis bovenaan hun lijstje van bezorgdheden.
Kapitaalsnood
Een eventuele crash zou in de eerste plaats leiden tot enorme kredietverliezen, de tweede grootste dreiging in de ‘Banana Skins’-rangschikking. Dit kredietverlies zorgt op zijn beurt voor een tekort aan beschikbaar kapitaal en onvoldoende toegang tot de nodige liquide middelen, respectievelijk de nummers 3 en 4 uit de wereldwijde rangschikking.
Politieke interventie minder dreigend
Politieke interventie, volgens de vorige peiling in 2010 nog de belangrijkste uitdaging voor de banken, is nu gezakt naar een vijfde plaats, onmiddellijk gevolgd door de toenemende regulering in de banksector. Hoewel de regelgevende initiatieven net bedoeld zijn om een oplossing te vinden voor de bankencrisis, betekenen ze tegelijk ook bijkomende kosten en werklast, waardoor de banken moeilijker krediet kunnen verlenen aan de kwakkelende economie.
Meer bedrijfsspecifieke risico's
Het zijn echter niet alleen externe factoren die de nodige ongerustheid veroorzaken. Zo zijn de banken erg bezorgd over hun eigen mogelijkheden en bekwaamheid om ongehavend uit de crisis te komen. Zwakheden op het vlak van corporate governance (plaats 9) en risicobeheer (plaats 10) behoren beide tot de top 10 van de rangschikking. Diezelfde ongerustheid weerspiegelt zich ook in een scherpe stijging van bedrijfscontinuïteit als risicofactor (van de 21e plaats in 2010 naar de 12e plaats). Zo zijn heel wat spelers in de sector meer dan bezorgd over de overlevingskansen van het banksysteem bij een eventueel faillissement van een belangrijke financiële instelling.
In België ziet de top 5 er lichtjes anders uit. In ons land vormen mogelijke liquiditeitsproblemen de grootste dreiging, net voor de macro-economische risico’s en een eventueel tekort aan beschikbaar kapitaal. De top 5 wordt vervolledigd door verkoopspraktijken en kredietrisico.
“Het plaatje dat in deze survey wordt geschetst, is allesbehalve rooskleurig”, zegt David Lascelles, de samensteller van de survey.“Het toont vooral een erg fragiel systeem dat te maken heeft met meerdere ernstige bedreigingen en onzekerheden.”
Transformatie financiële sector
Ook Robert van der Eijk, partner bij PwC België, ziet vooral een sector die zwaar gebukt gaat onder de dreiging van de voortdurende Eurocrisis: “Banken maken zich duidelijk heel wat zorgen over het aanhoudende tumult in de eurozone, de nationale schuldpositie van verschillende landen en de blijvende onzekerheid als gevolg van de voortdurende veranderingen in de regelgeving. In die context zullen heel wat financiële instellingen de nodige problemen hebben om voldoende return te kunnen genereren. Dit zal wellicht leiden tot een verandering van het businessmodel. De aanhoudende druk om kosten te besparen zal ook ongetwijfeld zorgen voor een aanpassing in de sector.”
Banana Skins
Het ‘Banana Skins’-rapport toont ook voor het eerst aan dat de vooruitzichten in de opkomende economieën een stuk beter zijn dan in de rest van de wereld. Deelnemers uit Latijns-Amerika, Afrika, Azië en het Verre Oosten staan toch heel wat positiever tegenover de toekomst dan hun collega’s in Noord-Amerika of Europa. Dat is vooral te wijten aan de betere groeivooruitzichten in die specifieke groeimarkten. Toch voelen de banken zich ook in die regio’s erg kwetsbaar voor de eventuele gevolgen van een wereldwijde bankencrisis. Opvallend in dat verband is dan weer de groeiende onrust over de groeiperspectieven van China, dat momenteel kampt met een vertragende economie en een toenemende druk op zijn financiële instellingen.
Banking Banana Skins 2012
(rangschikking 2010 tussen haakjes)Over de ‘Banana Skins’-survey
De ‘Banana Skins’-surveys van het CSFI bieden periodieke overzichten van het risicolandschap in de sector van de financiële diensten. Naast de reeks over het bankwezen verricht het CSFI ook onderzoek naar de risico's in de verzekerings- en microfinancieringssector. De enquête werd uitgevoerd in november en december 2011 en peilde naar de mening van 700 bankiers, bankregulatoren en waarnemers uit de financiële sector uit 58 landen.
Het CSFI (Centre for the Study of Financial Innovation), dat opgericht werd in 1993, is een in Londen gevestigde onafhankelijke denktank zonder winstoogmerk die onderzoek verricht naar de toekomst van de financiële diensten. Het CSFI heeft een afdeling in New York, het New York CSFI. Het CSFI brengt sinds 1995 op regelmatige basis ‘Banana Skins’-surveys uit.
