'Rente blijft nog lang laag'

De rente in Europa blijft ook op de lange termijn laag. Dat is slecht nieuws voor de pensioenfondsen en hun deelnemers die daardoor gedwongen zijn meer beleggingsrisico’s te nemen. Dat blijkt uit het jaarlijkse onderzoek van AEGON naar de verwachte economische groei en de beleggingsvooruitzichten voor de komende vier jaar.

“Omdat wij verwachten dat de economische groei laag zal blijven en we op basis van onze analyses concluderen dat ook de inflatie niet hard zal oplopen, gaan we uit van een lage rente voor een langere periode. In de komende jaren zal de tienjaarsrente in Europa onder de drie procent blijven.” Dat zegt Olaf van den Heuvel, beleggingsstrateeg van AEGON Asset Management.

Omdat de rente op staatsobligaties lager is dan de rekenrente die pensioenfondsen nu mogen hanteren, daalt de dekkingsgraad ook bij volledige renteafdekking langzaam. Dat dwingt pensioenfondsen risicovoller te beleggen om hun dekkingsgraad op peil te houden. “Pensioenfondsen moeten meer beleggingsrisico nemen net nu hun deelnemers verouderen en er dus een omslag plaatsvindt van pensioengeld innen naar pensioengeld uitkeren. Die extra risico’s komen daarom extra slecht uit”, aldus Olaf van den Heuvel.

Vergrijzing schaadt welvaart

De verwachtingen van de beleggers van AEGON bevatten verder slecht nieuws voor de Nederlandse economie. De vergrijzing van onze bevolking gaat de komende decennia de welvaart aantasten. De afname van het aantal werkende Nederlanders schaadt de economische groei blijvend met zo’n half procent per jaar.

“Economische groei hangt af van twee factoren: het aantal mensen dat werkt en de groei van hun productiviteit. Over dat laatste kunnen we kort zijn: er blijkt een duidelijke grens te zitten aan slimmer en effectiever werken, dus daar moeten we het niet van hebben. Blijft over de beroepsbevolking en die is door de vergrijzing duidelijk aan het afnemen”, zegt Van den Heuvel. Oplossingen om het aantal werkenden te verhogen – meer immigratie of langer doorwerken – helpen niet afdoende omdat de vergrijzing te snel gaat. Overigens doet Nederland het beter dan veel andere Europese landen, “maar ook bij ons zal de welvaartsgroei blijvend minder worden.”

In het basisscenario van AEGON Asset Management (met een kans van 75%) zijn er enkele beleggingscategorieën die het de komende jaren goed zullen doen. De verwachte rendementen voor aandelen zijn 6,2 procent per jaar. Ook private equity (7,2%) scoort goed.

Rampscenario

Zoals gebruikelijk maakt AEGON ook een positief en negatief economisch scenario. Het negatieve scenario, met een kans van vijftien procent, is een economische ramp: de Chinese economie stort in elkaar als blijkt dat de overheidsstatistieken al die jaren toch veel te optimistisch zijn geweest. De structurele problemen in China blijken enorm. De huizenprijzen in China kelderen, faillissementen nemen toe en honderden miljarden moeten worden afgeboekt. Dit treft de Duitse export naar China waardoor ook Europa een klap krijgt. De eurozone valt uit elkaar doordat begrotingstekorten en schulden onhoudbaar zijn. Financiële instellingen en pensioenfondsen leiden forse verliezen. De economie in de overgebleven eurozone krimpt met bijna tien procent.

Uitweg mogelijk

Het derde scenario is positief en heeft een kans van slagen van tien procent. “Als Zuid-Europa alle beloofde bezuinigingen doorvoert, Amerika werkt aan zijn overheidstekort en de aantrekkende wereldhandel zorgt voor vertrouwen, kan de wereldeconomie weer opbloeien”, zegt Van den Heuvel. In dat geval stijgt de groei in de eurozone voorzichtig naar zo’n twee procent per jaar. In China is dan een structurele jaarlijkse groei van negen procent denkbaar.

Jaarlijkse update

AEGON Asset Management, het wereldwijde beleggingsbedrijf van AEGON, berekent al twaalf jaar langetermijnscenario’s. Ieder jaar wordt een update gepubliceerd voor de komende vier jaren én rekenschap afgelegd over verwachtingen uit het verleden. De genoemde rendementen zijn gemiddelden over die periode; het is dus mogelijk dat bijvoorbeeld aandelen in 2013 bovengemiddeld scoren en een jaar later onder het gemiddelde zitten.