Saxo pessimistisch over toekomst Oekraine

De Oekraïense Hryvnia, of UAH, staat onder grote druk na de opstand in Oekraïne. De munt verloor de afgelopen dagen meer dan 10% ten opzichte van de dollar en de euro, gelijktijdig met de uiteindelijke confrontatie met, en vertrek van de nu voormalige president Janoekovitsj.

John J. Hardy, Head of FX Strategy
John J. Hardy, Hoofd FX bij Saxo Bank
Zelfs voordat de recente confrontatie met het regime uitbrak, gleed de UAH-koers al naar beneden. In eerste instantie was die koersdaling vrij mild, als je daarbij de alarmerend slechtere fundamentals voor Oekraïne bekeek: een gapend tekort op de begroting dat tegen het einde van 2013 meer dan 8% van het BNP bedroeg en snel afnemende reserves bij de centrale bank, die aan het einde van januari met $ 18 miljard slechts 10% van het BNP bedroegen; een verlies van 2,5 miljard in januari en een waarschijnlijkheid van scherpere daling in februari.

USD/Hryvnia afgelopen 5 jaar

Hryvnia grafiek 5 jaar

Nu de centrale bank gedwongen is om zijn verdediging van de UAH los te laten om zijn laatste reserves te beschermen, kijkt de wereld toe, zich afvragend of het land zijn schulden nog wel kan betalen. Oekraïne moet dit jaar namelijk minimaal $ 13 miljard betalen. De onzekerheid wordt nog vergroot doordat de vertrokken Janoekovitsj als marionet werd gezien van het Russische plan om Oekraïne binnen z’n macht te krijgen. Het was immers Janoekovitsj’ last-minute afwijzing van een EU-akkoord en de toetreding tot de nieuwe Russische douane-unie in November vorig jaar, die de hele bevolkingsopstand tegen zijn regering in gang heeft gezet. Rusland bood in december 15 miljard dollar aan financiële hulp aan, maar de snelle aftreding van Janoekovitsj werpt een schaduw over toekomstige Russische pogingen om het land financieel te helpen omdat de te behalen invloed nu veel minder zal zijn.

Ondertussen hebben de Verenigde Staten, de EU en andere partijen hulp aangeboden, maar hoe effectief kunnen zij deze hulp uitbreiden en hoe effectief kan de nieuwe interim-regering in Oekraïne deze hulp accepteren, zonder een vijandig antwoord van Rusland uit te lokken? Terwijl het land in rap tempo een interim-regering in elkaar zet met nieuwe verkiezingen eind mei, heeft de recente onrust nog meer economische schade aan het land gebracht en is er nog steeds een groot risico op enige vorm van confrontatie met Rusland wanneer men hulp eerder uit het Westen dan uit het Oosten zal betrekken, hetgeen het meest waarschijnlijk is. Hoewel Oekraïne zijn toegang tot de schuldenmarkten enige tijd kwijt zal zijn als men niet meer aan de verplichtingen voldoet, mag ik hopen dat ze toch stopt met het afbetalen van sommige of alle schulden omdat dit de snelste manier is om het land te herstructureren en verder te gaan. Dat kan op de korte termijn pijn doen, maar als de natie snel politieke stabiliteit krijgt kan men enorme investeringsstromen binnen de poorten verwachten omdat Oekraïense assets zeer goedkoop zullen lijken bij deflatie en de export een boost krijgt door de goedkopere kosten in het thuisland. Het huidige balanstekort zou dan snel een overschot kunnen worden.

Hryvnia munt Oekraine
Hrynvia, Oekraïense munt

Helaas zien de vooruitzichten voor een snelle politieke stabiliteit er niet erg goed uit. Hoewel Janoekovitsj door zijn machtsmisbruik en wijdverspreide corruptie zijn krediet bij zo ongeveer iedere burger verspeelde – zowel bij de meer nationalistische westerse Oekraïners als bij de op Rusland leunende Oekraïners in het zuiden en oosten van het land, is er nog steeds een sterke scheidslijn die min of meer recht door het midden van het land loopt. Het is moeilijk om nu een scenario voor te stellen waarbij Oekraïne alleen maar een meer Westers-georiënteerde overheid krijgt die meer economische en zelfs politieke integratie met West-Europa krijgt, zonder een significant protest vanuit Rusland.

De UAH zal vermoedelijk dus meer schade oplopen terwijl de markt afwachtend kijkt naar de komende maanden – gaan we naar een nieuwe fluwelen scheiding met een vreedzame creatie van twee nieuwe landen of iets veel ergers – een vijandige confrontatie dat de grootste machten aan beide kanten aantrekt die de strijd aangaan in een Oekraïens politiek – of zelfs militair – slagveld? Laten we hopen op het eerste. In elk geval, is het moeilijk voor te stellen dat Oekraïne zoals het nu op de kaart staat een levensvatbaar land zal blijven.

Bijdrage geschreven door John J. Hardy, Head of FX Strategy. John Hardy is een internationaal vermaard valuta (Forex) specialist en veelvuldig te zien op CNBC en Bloomberg TV. Hij is hoofd valuta bij Saxo Bank. John Hardy komt oorspronkelijk uit Texas en studeerde met grote onderscheiding af aan de Universiteit van Texas in Austin. Sinds 2002 vervulde hij bij Saxo Bank verschillende functies rond FX-strategie en asset management. John schrijft dagelijkse columns op tradingfloor.com, het sociale handelsplatform van Saxo Bank. John is beschikbaar om commentaar te leveren op valuta en de belangrijkste asset classes op macro-niveau.