Gevolgen onrust in Oekraïne voorlopig beperkt aldus Robeco

Verdere escalatie van de situatie in Oekraïne is niet heel waarschijnlijk. De invloed van de onrust op de financiële markten zal daardoor waarschijnlijk beperkt blijven. Léon Cornelissen en Frank Reynaerts lichten dit toe, maar wijzen ook op de onzekerheden rond dit scenario.

Leon Cornelissen, Robeco
Leon Cornelissen, Robeco

De militaire interventie van Rusland op de Krim leidde in eerste instantie tot een scherpe reactie op de financiële markten. Aandelenbeurzen daalden wereldwijd met enkele procenten, de rente op veilig geachte Amerikaanse en Duitse staatsobligaties daalde en de prijzen van olie en goud liepen op. De valuta’s van Oekraïne, Rusland en Polen stonden onder druk. Maar al snel lijken marktpartijen alweer deels over de schrik heen, met in grote lijnen tegengestelde marktbewegingen. Léon Cornelissen, chief economist, en Frank Reynaerts, senior portfoliomanager, verwachten dat de crisis geen langdurige gevolgen zal hebben op de financiële markten, maar zien ook de risico’s rond dit scenario.

Verdere escalatie niet waarschijnlijk

Reynaerts: “Verdere escalatie is niet erg waarschijnlijk. Rusland wil de Krim niet opgeven, maar dit hoeft nog niet te leiden tot militair geweld. Oekraïne kan geen vuist maken tegen deze bezetting. Bovendien zijn beide partijen niet gebaat bij een militair conflict en zullen zij daarom niet snel naar de wapens grijpen.” Cornelissen beaamt dit en wijst op de uitspraak van Poetin dat Rusland niet denkt aan annexatie van Oekraïens grondgebied. “De soep wordt niet zo heet gegeten als hij wordt opgediend. Poetin wil voorkomen dat Oekraïne verder afdrijft naar het Westen. Het land is voor de Russen vele malen belangrijker dan het voor de Europese Unie ook maar kan zijn, maar een gewapend conflict zal Poetin uit de weg gaan.”

Alternatief scenario

Een risico is in de ogen van Reynaerts dat in Oost-Oekraïne de vlam in de pan slaat. “Het is voor een deel koffiedik kijken hoe de situatie zich verder ontwikkelt. Maar als de Russisch sprekende bevolking in het oosten van het land zich niet wil voegen naar de niet democratisch gekozen regering in Kiev, kan de situatie alsnog uit de hand lopen.” Als er een oorlog komt tussen beide landen, bijvoorbeeld omdat de Oekraïense regering een afscheiding van het oosten wil voorkomen en Rusland ook daar intervenieert, zullen de markten alsnog gedurende een lange termijn beïnvloed raken door het conflict.

Boycot niet in belang van Rusland én Europa

Datzelfde geldt voor een eventuele boycot van Rusland als maatregel door de westerse landen. Reynaerts: “Een uitgebreide handelsboycot zou zeer negatief zijn voor Rusland. Het land importeert veel voedingsmiddelen uit West-Europa. Daarnaast is het voor zijn inkomsten sterk afhankelijk van de uitvoer van gas. Maar ook voor West-Europa is het ongunstig. Duurdere energie en minder handel met Rusland zou het toch al fragiele economisch herstel in gevaar brengen.” Cornelissen denkt dan ook dat het bij diplomatieke stappen zal blijven. “Rusland wordt dan waarschijnlijk voor langere tijd uit de G8 geweerd en mogelijk worden er banktegoeden bevroren. Dat zal de Russische elite hard raken. Ook dat maakt het dus onwaarschijnlijk dat Rusland de situatie laat escaleren.”

Vooralsnog geen wijziging beleggingsbeleid

Als de situatie niet verder escaleert, is er volgens Cornelissen geen reden om de invulling van de beleggingsportefeuilles op korte termijn te wijzigen. “Zolang de economische ontwikkeling in Europa en de VS en de winstontwikkeling in het internationale bedrijfsleven niet worden beïnvloed door deze onrust, hoef je de gewichten niet aan te passen. Een eventueel faillissement van de financieel zwakke Oekraïense overheid ziet Cornelissen evenmin als een groot gevaar. Dat zal in de eerste plaats gezien worden als een voor dat land specifiek probleem. Dit zal geen uitstralingseffecten hebben naar andere landen. Vergeet niet dat Oekraïne er economisch niet veel toe doet. Het is ongeveer een vijfde van de Nederlandse economie.”

Reynaerts: “Obligaties uit opkomende landen zijn minder in trek sinds de Fed (het stelsel van Amerikaanse Centrale banken) is begonnen met een afbouw van de obligatieaankopen. Daardoor is deze markt wel gevoelig. Maar de uitspraken van Fed-bestuurders in mei 2013 hierover hadden veel meer invloed op de koersen van obligaties uit opkomende markten dan de huidige onrust in Oekraïne.”

Alternatief scenario wel gevolgen voor het beleggingsbeleid

Ondanks deze relativerende woorden houden Cornelissen en Reynaerts een vinger aan de pols. Het alternatieve scenario van een verdere escalatie zal volgens hen wel gevolgen hebben voor het beleggingsbeleid. Cornelissen: “Ik verwacht dat beleggers dan voor langere tijd een risicomijdende houding zullen aannemen. Dat betekent neerwaartse druk op aandelenkoersen, een vlucht richting veilige havens als staatsobligaties in de VS en Duitsland en afnemende belangstelling voor de risicovollere obligaties zoals high yield en obligaties uit opkomende markten.” Reynaerts: “Het is onwaarschijnlijk dat dan alleen obligaties uit Oost-Europa zullen worden geraakt. Beleggers maken dan geen sterk onderscheid, dus ook leningen uit Latijns-Amerika en Azië zullen dan minder in trek zijn. De grootste reactie mag je dan wel verwachten op de Russische obligatiemarkt.” Vooralsnog is dit een minder waarschijnlijk scenario, maar Cornelissen en Reynaerts houden er in hun achterhoofd wel rekening mee. Cornelissen: “Zie het als een staartrisico. De kans is klein, maar als het gebeurt, heeft het grote invloed.”