Beleggen in opties

Beleggen in opties (we bedoelen opties op aandelen) is vooral in Nederland heel erg populair. Het is ook niet voor niets deels in Nederland uitgevonden. Verhalen gaan dat rond middeleeuwen in de VOC-tijd de opties in Amsterdam voor het eerst werden verhandeld. Maar andere verhalen stellen dat de optiehandel al eerder was uitgevonden. Desalniettemin is in Amsterdam al jaren een grote optiehandel aanwezig. We bespreken in dit artikel in het kort een introductie over opties. Voor beleggers die in Zwitserland wonen bieden wij de Zwitserse website Finanzresearch.ch met informatie over opties aan.

Opties alleen op de grotere aandelen

De optiewereld kenmerkt zich enorm door een gigantische hoeveelheid aan extreem technisch jargon, vreemde symbolen en andere merkwaardige kenmerken. We proberen dit allemaal in dit artikel te vermijden en willen het zo simpel mogelijk uitleggen. Ondanks dat opties heel erg populair zijn, hebben lang niet alle aandelen er ook opties op genoteerd staan. Het zijn doorgaans alleen maar de aandelen van de hoofdindices zoals de AEX , Bel20 , DAX30 en de Dow Jones Industrial Average die opties hebben. Verder hebben de meeste aandelen die in de midkapindices noteren doorgaans ook opties uitstaan. Maar de kleinere aandelen (de small- en microcaps) hebben eigenlijk nooit opties uitstaan. De reden hiervoor is dat opties alleen aangeboden kunnen worden door de marketmakers indien de liquiditeit van de aandelen voldoende is.

Opties in een notendop

Opties op aandelen zijn rechten om ofwel een aandeel te mogen kopen (bij een calloptie) ofwel om een aandeel te mogen verkopen (putoptie). Dit zijn uiteraard gespiegelde zaken: als de beurskoers van een aandeel omhoog gaat dan worden callopties meer waard en omgekeerd. Putopties worden meer waard als de beurskoers van het aandeel omlaag gaat. Dit is vrij kort door de bocht want we moeten ook rekening houden met looptijden, uitoefenprijzen, volatiliteit en rentestanden. Aandelenopties werden in het verre verleden geïntroduceerd om meer mogelijkheden te hebben voor zowel de koper als verkoper van een product, bijvoorbeeld een aandeel. Normaliter moest je vroeger de aandelen in bezit hebben om er van te kunnen profiteren. Maar met opties is dat niet nodig, dit zijn namelijk zogenaamde afgeleide producten. Hiermee bedoelen we dat de waarde van een optie afhankelijk is van de onderliggende waarde.

De werking van callopties

Laten we beginnen met de callopties. Een calloptie is het recht om een aandeel te mogen kopen op een vooraf afgestelde prijs en datum. Deze 2 zaken staan dus vast: de uitoefenprijs en de datum. Mocht u denken dat een aandeel in waarde omhoog zal gaan dan kunt u natuurlijk het aandeel kopen. Stel dat het aandeel 10 procent stijgt dan heeft u dus 10 procent winst. Dit had meer kunnen zijn in het geval u een calloptie had gekocht. Stel dat het aandeel Philips nu op 30 euro noteert dan zou u bijvoorbeeld calloptie met uitoefenprijs 31 euro met een looptijd van 3 maanden kunnen kopen voor bijvoorbeeld 20 cent. U bent in dit geval voor 1 optie 20 euro kwijt want 1 optie heeft betrekking op 100 aandelen. U heeft met deze calloptie het recht om het aandeel Philips over 3 maanden of eerder op 31 euro te kopen. Ook in het geval de beurskoers van het aandeel Philips op bijvoorbeeld 40 euro zou staan. De belegger die 100 aandelen Philips op 30 euro had gekocht zo dus bij de aanschaf direct 3000 euro kwijt zijn (100 x 30 euro). Bij een koers van 40 euro heeft de aandelenkoper een winst van 100 euro (100 x 10 euro). Het rendement is in dit geval een enorme 33 procent: 1000 euro winst / totale aanschaf van 3000 euro.

Moneyness van opties

We typeren 3 categorieën om aan te geven of aandelen onder of boven hun intrinsieke waarde liggen. Dit zijn:

  • In the money : bij callopties uitoefenkoers onder de beurskoers, bij putopties uitoefenprijs onder de beurskoers
  • At the money : bij zowel calls en puts uitoefenprijs vrijwel gelijk aan beurskoers
  • Out of the money : bij callopties uitoefenprijs boven de beurskoers, bij putopties uitoefenprijs onder de beurskoers.

    Hefboomwerking callopties

    Degene die echter een calloptie had gekocht heeft echter een heel wat forser rendement. Zijn/haar inleg bedroeg immers maar 20 euro (100 x 20 cent). De waarde op de expiratiedatum is 40 euro. Als we hier de uitoefenprijs van 31 euro afhalen dan is er een intrinsieke waarde van 9 euro. Die geïnvesteerde 20 cent is dan maar liefst 9 euro waard. Oftewel een rendement van maar liefst 4400 procent en dit bij een veel lagere investering: 20 euro voor de calloptie versus 3000 euro voor de 100 aandelen. Dit is natuurlijk een gigantisch verschil hetgeen verklaart wordt door de hefboom. Als u aandelen koopt, dan betaalt u de volledige waarde van een aandeel. Hier dus die 30 euro. Als u een optie koopt dan stapt u als het ware op een veel hoger niveau in het aandeel en bent u niet de volle mep kwijt. Natuurlijk is dit erg rooskleurig en bieden callopties voldoende risico’s.

    Wat zijn putopties

    Putopties zijn het omgekeerde van callopties. Waar een calloptie het recht is om te kopen is een putoptie het recht om een aandeel te mogen verkopen. Dit is natuurlijk alleen interessant wanneer u denkt dat een aandeel of index omlaag zal gaan. We kijken weer naar het aandeel Philips dat nu op 30 euro noteert. Stel dat we verwachten dat het aandeel hard kan dalen op vrij korte termijn. We kunnen dan de putoptie 29 euro kopen voor bijvoorbeeld 20 cent. U zult begrijpen dat afgezien van de looptijd deze putoptie weinig waarde heeft. Want het aandeel is op de beurs 30 euro waard, dan is het recht om het aandeel op een euro lager te mogen verkopen natuurlijk weinig waard (lees: eigenlijk niets). En als het aandeel naar bijvoorbeeld 31 euro stijgt dan wordt het recht om het aandeel op die 29 euro te verkopen natuurlijk nog minder waard.

    U ziet het al, de waarde van opties is heel erg afhankelijk van de ontwikkeling van de onderliggende waarde. Stel nu dat het aandeel Philips van 30 euro naar 26 euro daalt. Dan is het recht om het aandeel te mogen verkopen via de putoptie op 29 euro dus wel heel veel geld waard; immers 29 minus 26 euro = 3 euro. Indien u op 20 cent was ingestapt dan heeft u dus een gigantisch rendement van maar liefst 1500 procent gemaakt.

    Haken en ogen beleggen in opties

    De rendementen die u met aandelenopties kunt behandelen zijn astronomisch. Desalniettemin raden wij absoluut niet aan om hier grote posities in te nemen. Het gros van de opties expireert zonder waarde want beleggers zijn vaak veel te negatief maar ook positief over aandelen. In de praktijk zien we echter dat veel aandelen toch vrij rustig op en neer kabbelen waardoor de opties die out of the money liggen naar 0 euro gaan (lees: dus waardeloos aflopen). Dit meldde Bertrand Sluys, een beroemde hedgefondsmanager in Brussel ons eens. Het beleggen in opties is dan ook een leuk extraatje voor de belegger om mee bezig te zijn maar het moet absoluut geen overhand in uw portefeuille krijgen. Het niet kopen maar schrijven van aandelen echter in onze ogen wel een hele interessante strategie. Dit geldt voor zowel gedekte callopties als putopties. In volgende bijdragen gaan wij hier dieper op in.

    Looptijden van opties

    De looptijd van een optie is een van de meest invloedrijke variabelen op de onderliggende optieprijs. Dit is logisch te verklaren want het gaat vooral om kansberekening. Stel dat een wedstrijd net begonnen is en het staat 0-0 dan is de kans natuurlijk relatief groot om te winnen (bij gelijkwaardige teams). Als er nog 2 minuten te spelen is dan is die kans natuurlijk fors minder. Dito geldt ook voor de kansen dat aandelenopties in the money komen. Hoe langer de looptijd hoe hoger de koers van een optie is. In het geval dat de looptijd van een optie nog maar heel beperkt is zien we de waarde ervan vaak zienderogen instorten. Het naderen van de expiratiedatum wordt ook wel het naderen van het ravijn genoemd omdat er dan nog amper tijd is dat de optie in the money kan komen.

    Volatiliteit

    De bewegelijkheid van een aandeel noemen we de volatiliteit. Aandelen die beweeglijker zijn hebben logischerwijs meer kans om in the money te komen. Denkt u bijvoorbeeld aan technologieaandelen waarvan beleggers doorgaans hoge verwachtingen hebben. Beleggers betalen relatief meer voor deze opties omdat deze wat meer op en neer bewegen. De meer saaiere aandelen zoals die van uitgevers hebben heel wat minder bewegelijkheid en dus hebben de opties op deze aandelen ook heel wat minder volatiliteitspremie. De uitleg hier boven is maar een hele beknopte introductie uitleg over de werking van opties. Mocht u willen gaan starten met het beleggen in opties dan raden wij u met klem aan om u verder te verdiepen middels de diverse andere artikelen op onze website.