Groei BFI’s neemt af in 2013

De balans van Nederlandse Bijzondere Financiële Instellingen (BFI’s) nam in 2013 toe met EUR 156 mrd (5%) naar EUR 3.540 mrd. De groei viel daarmee terug ten opzichte van 2011 en 2012 waarin het balanstotaal groeide met respectievelijk EUR 298 mrd (10%) en EUR 234 mrd (7%, figuur 1). Het aandeel van BFI’s behorend tot multinationals uit opkomende economieën steeg de laatste jaren snel, evenals uitzettingen op opkomende economieën.

Groei BFI’s neemt af

BFI’s zijn dochtermaatschappijen van buitenlandse multinationals die een functie vervullen in de grensoverschrijdende financiële infrastructuur van deze multinationals. De balans van deze instellingen bestaat vrijwel geheel uit buitenlandse vorderingen (activa) en verplichtingen (passiva). Inkomende en uitgaande grensoverschrijdende transacties van BFI’s heffen elkaar grotendeels op.

De balans van Nederlandse Bijzondere Financiële Instellingen (BFI’s) nam in 2013 toe met EUR 156 mrd (5%) naar EUR 3.545 mrd. De groei viel daarmee terug ten opzichte van 2011 en 2012 waarin het balanstotaal groeide met respectievelijk EUR 298 mrd (10%) en EUR 234 mrd (7%, figuur 1). Het aantal BFI’s steeg licht, naar 14,4 duizend.

De groei van BFI’s werd in 2013 net als in andere jaren grotendeels bepaald door transacties in kapitaaldeelnemingen (overnames en herstructureringen). Daarnaast werd de groei sterker dan in voorgaande jaren (neerwaarts) beïnvloed door overige mutaties, voornamelijk in de vorm van verhuizingen van BFI’s naar het buitenland. Hierbij worden activiteiten verplaatst naar een andere jurisdictie zonder dat sprake is van overdracht aan een andere juridische entiteit. De Nederlandse rechtsvorm blijft op deze wijze behouden terwijl het fiscale ingezetenschap wijzigt. Vanwege hun aard is het verhuizen van een BFI naar een andere jurisdictie relatief eenvoudig.

Eenderde BFI’s gelieerd aan Amerikaanse multinationals

In 2013 behoorde 34% van de BFI’s - in termen van balansomvang – tot Amerikaanse multinationals (EUR 1.213 mrd; figuur 2). Een kleine 15 procent behoorde tot concerns uit het Verenigd Koninkrijk (EUR 516 mrd). BFI’s behorend tot multinationals uit andere EU-lidstaten vormden samen 32% van het balanstotaal (EUR 1.143 mrd). De overige BFI’s behoorden tot multinationals uit andere OESO-landen (EUR 241 mrd; 7%) en opkomende economieën (EUR 312 mrd; 9%).

Figuur 2 Verdeling balanstotaal BFI’s naar geografie moederconcern

Toename activiteit opkomende economieën

Het aandeel van BFI’s uit opkomende economieën nam de laatste jaren sterk toe van 4% in 2009 (EUR 101 mrd) naar 9% in 2013 (EUR 312 mrd). Ook het aandeel BFI’s van Amerikaanse multinationals vertoonde een stijgende lijn. Hoewel de omvang van BFI’s behorend tot een Brits moederconcern vrijwel gelijk bleef (EUR 520 mrd), nam het relatieve aandeel af 19% in 2009 naar 15% in 2013. Deze relatieve daling werd voornamelijk veroorzaakt door de eerder genoemde verhuizingen van onder meer HSBC naar Londen.

Ook het aandeel vorderingen van BFI’s op opkomende economieën (en ontwikkelingslanden) nam snel toe, van 6% in 2007 (EUR 152 mrd) naar 12% in 2013 (EUR 412 mrd, figuur 3). Voornaamste bestemmingen hiervan waren Brazilië (EUR 142 mrd), Kazachstan (EUR 36 mrd), Mexico (EUR 35 mrd) en Egypte (EUR 22 mrd). Ook het aandeel van de vorderingen op de Verenigde Staten nam toe. Het aandeel Europese activa nam juist af.

Figuur 3 Geografische distributie vorderingen van BFI’s, 2003-2013

Bron: CBS Corp.