AEX-index in vogelvlucht
De
AEX-index is Neerland's meeste populaire graadmeter voor aandelen. Deze beursindex is het vlaggenschip van
Euronext Amsterdam.
Euronext Amsterdam zit logischerwijs in Amsterdam (in het Damrak op
Beursplein 5 naast de beurs van Berlage). Deze index bestaat uit de 25 grootste bedrijven (qua marktkapitalisatie) van Nederland. Dit kunnen dus wel Nederlandse als niet-Nederlandse aandelen zijn. Waren het vroeger alleen maar Nederlandse bedrijven is het tegenwoordig meer een combinatie. 45,38 punten was de eerste stand van de
AEX-index op 4 maart 1983 (dit was toendertijd 100 punten). Gemiddeld gesproken bevat de
AEX-index de 25 bedrijven met de grootste marktkapitalisaties van de aandelen die een beursnotering hebben op
Euronext Amsterdam. Hier onder zitten de aandelen van de midkapindex. Hier weer onder zitten de smallcaps van de ASCX-index en hier weer onder zitten de lokale aandelen.
AEX-index in het verleden
De
AEX-index ging op 4 maart 1983 van start. Destijds nog EOE-index genoemd (naar de European Options Exchange). Het concept van deze index komt van Stan Westerterp, destijds eindverantwoordelijke van de optiebeurs. De optiebeurs zat destijds in de beurs van Berlage in Amsterdam (tegenover het station). Het gebouw ernaast is het Damrak en hier huist de Nederlandse beurs al jaren in, nu onder de naam
Euronext Amsterdam. Voordat de
AEX-index begon was er de
CBS herbeleggingsindex. Deze index werd destijds 2 maal per dag werd berekend.Doordat de
AEX-index zijn intrede maakte kon er doorlopend in gehandeld worden en ook met aandelenopties dus. In het eerste jaar (1983) won de
AEX-index maar liefst 61 procent. Dit was echter geen compleet handelsjaar en gaat daarom niet zo de boeken in als een volledig handelsjaar. In Europa was de
AEX-index de voorloper van een continu berekende aandelenindex. De Britse FTSE100, de Franse CAC40 en de Duitse
DAX volgden in de jaren erna. In Europa geldt de
AEX-index dus wel als één van de oudsten maar in de VS zijn er veel oudere indices. Zo bestaat de
S&P 500 sinds 1957 en de
Dow Jones index zelfs al sinds 1896. Bekende namen die vroeger in de
AEX-index zaten zijn onder andere UPC, Gist-Brocades, Amro, Gucci, Hagemeyer, Tele Atlas, Vedior en Hoogovens.
Voormalige berekening AEX
Eerst werden de aandelen van de
AEX-index nog gelijk gewogen om de
AEX-index te berekenen. Een klein bedrijf zoals Hagemeyer had dan evenveel invloed als het megabedrijf Ahold. Dit is natuurlijk vrij krom en mede daarom wordt de
AEX-index nu gewogen op basis van de marktkapitalisaties waarbij de grootste aandelen zoals
DSM,
Aegon en Ahold het zwaarste wegen.
Huidige AEX-componenten
Momenteel bestaat de AEX-index uit deze aandelen:
Aalberts
ABN AMRO
Adyen
Aegon
Ahold Delhaize
AkzoNobel
ArcelorMittal
ASML
ASR Nederland
DSM
Galapagos
Heineken
IMCD
ING
KPN
NN Group
Philips Koninklijke
RANDSTAD NV
RELX
Royal Dutch Royal Dutch Shell
Unibail-Rodamco Westfield
Unilever
Vopak
Wolters Kluwer
Rendementen AEX-index
De AEX-index die dus op 45,38 punten startte in 1983 stond begin 2019 op circa 570 punten. Van 1983 tot de 'dotcom-crash' 2001 steeg de AEX-index vrij gestaag. Het dieptepunt van 255 punten in maart 2003 was achteraf gezien een erg goed instapmoment. In 2008 zakte de AEX-index weer in elkaar en sinds 2009 kabbelt de index weer omhoog. Grootste verliezen AEX op een handelsdag:1. 19 oktober 1987 (-12,00%; "Zwarte Maandag")
2. 26 oktober 1987 (-9,27%)
3. 24 augustus 2015 (-9,26%)
4. 6 oktober 2008 (-9,14%, kredietcrisis)
5. 29 september 2008 (-8,75%)
6. 10 oktober 2008 (-8,48%)
7. 24 juni 2016 (-8%)
8. 8 oktober 2008 (-7,68%)
9. 15 oktober 2008 (-7,56%)
10. 14 september 2001 (-7,25%, Aanslagen 11 september)
Grootste winsten AEX op een handelsdag:
1. 11 november 1987 (11,83%)
2. 13 oktober 2008 (10,55%)
3. 24 november 2008 (10,29%)
4. 13 maart 2003 (9,98%)
5. 21 oktober 1987 (9,21%)
6. 29 oktober 2008 (9,09%)
7. 12 november 1987 (8,7%)
8. 19 september 2008 (8,58%)
9. 8 december 2008 (8,14%)
10. 15 oktober 2002 (7,74%)
Grootste verliezen AEX op een handelsdag:
1. 19 oktober 1987 (-12,00%; "Zwarte Maandag")
2. 26 oktober 1987 (-9,27%)
3. 24 augustus 2015 (-9,26%)
4. 6 oktober 2008 (-9,14%
5. 29 september 2008 (-8,75%)
6. 10 oktober 2008 (-8,48%)
7. 24 juni 2016 (-8%)[14]
8. 8 oktober 2008 (-7,68%)
9. 15 oktober 2008 (-7,56%)
10. 14 september 2001 (-7,25%, nasleep aanslagen Twin Towers)
Grootste winsten AEX op een handelsdag:
1. 11 november 1987 (11,83%)
2. 13 oktober 2008 (10,55%)
3. 24 november 2008 (10,29%)
4. 13 maart 2003 (9,98%)
5. 21 oktober 1987 (9,21%)
6. 29 oktober 2008 (9,09%)
7. 12 november 1987 (8,7%)
8. 19 september 2008 (8,58%)
9. 8 december 2008 (8,14%)
10. 15 oktober 2002 (7,74%)
Grootste verliesmaanden
1. oktober 1987 (-27,53%)
2. september 2002 (-20,25%)
3. september 2008 (-19,71%)
4. oktober 2008 (-19,23%)
5. november 1987 (-17,79%)
6. juli 2002 (-17,30%)
7. januari 2008 (-14,43%)
8. september 1998 (-14,03%)
9. september 2001 (-13,32%)
10. augustus 1990 (-12,68%)
Grootste winstmaanden
1. maart 1983 (17,52%)
2. januari 1984 (17,28%)
3. oktober 2002 (15,68%)
4. juli 1997 (14,14%; de campinghausse)
5. april 2003 (13,72%)
6. februari 1998 (11,88%)
7. juni 1983 (11,83%)
8. juni 1988 (11,77%)
9. december 1999 (11,51%)
10. augustus 1984 (11,30%)
Grootste verliesmaanden
1. oktober 1987 (-27,53%)
2. september 2002 (-20,25%)
3. september 2008 (-19,71%)
4. oktober 2008 (-19,23%)
5. november 1987 (-17,79%)
6. juli 2002 (-17,30%)
7. januari 2008 (-14,43%)
8. september 1998 (-14,03%)
9. september 2001 (-13,32%)
10. augustus 1990 (-12,68%)
Grootste winstmaanden
1. maart 1983 (17,52%)
2. januari 1984 (17,28%)
3. oktober 2002 (15,68%)
4. juli 1997 (14,14%; de campinghausse)
5. april 2003 (13,72%)
6. februari 1998 (11,88%)
7. juni 1983 (11,83%)
8. juni 1988 (11,77%)
9. december 1999 (11,51%)
10. augustus 1984 (11,30%)
Onderscheid met herbeleggingsindex
Het grote verschil van de AEX-index met de herbeleggingsindex zit hem dus in het feit dat dividenden bij de herbeleggingsindex wel worden meegenomen. De AEX-index is dus een echte ‘koersindex’. Geen dividend in de AEX-index
Het belangrijkste onderdeel van het beleggen in aandelen is vrijwel zeker het dividend. Op de langere termijn is het dividend de grootste component van het totale rendement. De AEX-index houdt echter geen rekening met de ontvangen dividenden. Het is dus geen herbeleggingsindex zoals bijvoorbeeld de Duitse DAX-index die de ontvangen dividenden juist wel meeneemt in haar calculatie. Dit geeft dus een vertekend beeld. Om de rendementen van de grootste Nederlandse aandelen te beoordelen kunt u dus beter naar de AEX-herbeleggingsindex te kijken. Marktkapitalisatie AEX-index in het kort
Met de marktkapitalisatie bedoelen we de waarde op de beurs: de koers van het aandeel vermenigvuldigd met het aantal uitstaande aandelen. Deze index wordt in maart en september hergewogen. De AEX-index wordt dus berekend op basis van de totale marktwaarde van alle AEX-index aandelen bij elkaar. Dit getal wordt gedeeld door de deler (divisor genoemd). Hierdoor worden de waarden aangesloten op de laatste slotkoersen voorafgaande aan een wijziging van de index. Van de totale som van de marktkapitalisatie wordt alleen het gedeelte meegenomen dat daadwerkelijk op de markt verhandelbaar is (de free float genoemd).
