De AEX-index uitgelegd
Met de
AEX-index bedoelen we de belangrijkste aandelenindex van Nederland. De
AEX-index maakt uit onderdeel uit van
Euronext Amsterdam en is haar meest prominente index. Het beursgebouw is gevestigd in Amsterdam in het Damrak op
Beursplein 5, naast de beurs van Berlage (tegenover het centrale station in Amsterdam). Deze index bevat de 25 grootste bedrijven van Nederland. De index was vooral een Nederlandse index met louter Nederlandse bedrijven. De laatste jaren zien we wat vaker ook buitenlandse namen er in zitten zoals Arcelor Mittal en eerder modehuis Gucci. Op 4 maart 1983 ging de
AEX-index van start, op een stand van 100 punten in gulden. Dit komt overeen met 45,38 punten. De
AEX-index bevat dus de 25 grootste bedrijven met een beursnotering in Nederland. Onder deze groep zitten d midkapaandelen van de Midkap-index. Hier onder zitten weer de smallcaps van de ASCX-index en hier onder weer de aandelen van de lokale markt.
Het verleden van de AEX-index
De
AEX-index ging op 4 maart 1983 van start. Destijds nog EOE-index genoemd (naar de European Options Exchange). Het oorspronkelijke idee van deze index kwam van Stan Westerterp, destijds de baas van de optiebeurs in Amsterdam. De optiebeurs zat toen nog in de
Beurs van Berlage naast het Damrak. Het pand ernaast is het Damrak en hier huist de Nederlandse beurs al jaren in, nu onder de naam
Euronext. De
CBS herbeleggingsindex was de voorloper van de
AEX-index. De
CBS herbeleggingsindex werd destijds twee maal per dag werd berekend.Doordat de
AEX-index zijn intrede maakte kon er doorlopend in gehandeld worden en ook met aandelenopties dus. In het eerste jaar (1983) won de
AEX-index maar liefst 61 procent. Dit was echter geen compleet handelsjaar en gaat daarom niet zo de boeken in als een volledig handelsjaar. In Europa was de
AEX-index de voorloper van een continu berekende aandelenindex. De Duitse
DAX, de Britse FTSE100 en de Franse CAC40 en de volgden in de jaren erna. In Europa geldt de
AEX-index dus wel als één van de oudsten maar in de VS zijn er veel oudere indices. Zo bestaat de
S&P 500 sinds 1957 en de
Dow Jones index zelfs al sinds 1896. Bekende namen die voorheen onderdeel van de
AEX-index waren zijn onder andere Amro, Hoogovens, Gist-Brocades, UPC, Versatel, Vendex, Numico en Hagemeyer.
Voormalige berekening AEX
Eerst werden de aandelen van de
AEX-index nog gelijk gewogen om de
AEX-index te berekenen. Een klein bedrijf zoals Wessanen had dan evenveel invloed als het megabedrijf
AkzoNobel . Dit is niet heel logisch en mede daarom wordt de
AEX-index nu gewogen op basis van de marktkapitalisaties waarbij de grootste aandelen zoals
ASML ,
Aegon en
Wolters Kluwer het zwaarste wegen.
Rendementen AEX-index

De
AEX-index die dus op 45,38 punten startte in 1983 stond begin 2019 op circa 570 punten. Van 1983 tot de 'dotcom-crash' 2001 klom de
AEX-index vrij gestaag. Het dieptepunt van 255 punten in maart 2003 was achteraf gezien een erg goed instapmoment. In 2008 zakte de
AEX-index weer in elkaar en sinds 2009 kabbelt de index weer omhoog.
Grootste verliezen AEX op een handelsdag:1. 19 oktober 1987 (-12,00%; "Zwarte Maandag")
2. 26 oktober 1987 (-9,27%)
3. 24 augustus 2015 (-9,26%)
4. 6 oktober 2008 (-9,14%, kredietcrisis)
5. 29 september 2008 (-8,75%)
6. 10 oktober 2008 (-8,48%)
7. 24 juni 2016 (-8%)
8. 8 oktober 2008 (-7,68%)
9. 15 oktober 2008 (-7,56%)
10. 14 september 2001 (-7,25%, Aanslagen 11 september)
Grootste winsten AEX op een handelsdag:
1. 11 november 1987 (11,83%)
2. 13 oktober 2008 (10,55%)
3. 24 november 2008 (10,29%)
4. 13 maart 2003 (9,98%)
5. 21 oktober 1987 (9,21%)
6. 29 oktober 2008 (9,09%)
7. 12 november 1987 (8,7%)
8. 19 september 2008 (8,58%)
9. 8 december 2008 (8,14%)
10. 15 oktober 2002 (7,74%)
Grootste verliesmaanden
1. oktober 1987 (-27,53%)
2. september 2002 (-20,25%)
3. september 2008 (-19,71%)
4. oktober 2008 (-19,23%)
5. november 1987 (-17,79%)
6. juli 2002 (-17,30%)
7. januari 2008 (-14,43%)
8. september 1998 (-14,03%)
9. september 2001 (-13,32%)
10. augustus 1990 (-12,68%)
Grootste winstmaanden
1. maart 1983 (17,52%)
2. januari 1984 (17,28%)
3. oktober 2002 (15,68%)
4. juli 1997 (14,14%; de campinghausse)
5. april 2003 (13,72%)
6. februari 1998 (11,88%)
7. juni 1983 (11,83%)
8. juni 1988 (11,77%)
9. december 1999 (11,51%)
10. augustus 1984 (11,30%)
Angstindicator
De bewegelijkheid van de AEX-index wordt ook wel vaak gezien als een indicator van de gemoedstoestand van de beleggers die in de AEX-index aandelen beleggen. Grote uitslagen staan dan voor grote onzekerheden c.q. erg veel optimisme. Een afgeleide hiervan is de VIX-index. Dit is een indicator van de verwachte bewegelijkheid van de aandelen op basis van de actuele optieprijzen (dus voor de call- en putopties). Een stand van boven de 20 voor de VIX-index wordt vaak gezien als paniek in de markt en onder de 15 als een stand van rust. Andere afgeleiden van de AEX-index zijn de futures en de ETF’s (indexproducten). Huidige AEX-componenten
Momenteel bestaat de AEX-index uit deze aandelen:
Aalberts
ABN AMRO
Adyen
Aegon
Ahold Delhaize
AkzoNobel
ArcelorMittal
ASML
ASR Nederland
DSM-Firmenich
Galapagos
Heineken
IMCD
ING
KPN
NN Group
Philips Koninklijke
RANDSTAD NV
RELX
Royal Dutch Royal Dutch Shell
Unibail-Rodamco Westfield
Unilever
Vopak
Wolters Kluwer
Onderscheid met herbeleggingsindex
Het grote verschil van de AEX-index met de herbeleggingsindex zit hem dus in het feit dat dividenden bij de herbeleggingsindex wel worden meegenomen. De AEX-index is dus een echte ‘koersindex’. Geen dividend in de AEX-index
De belangrijkste component van het beleggen in aandelen is vrijwel zeker het dividend. Wanneer we op de langere termijn kijken is het dividend de grootste component van het totale rendement. De AEX-index bevat echter niet de ontvangen dividenden. Het is dus geen herbeleggingsindex zoals bijvoorbeeld de Duitse DAX-index die de ontvangen dividenden wel meeneemt. De relatief lagere stand van de AEX-index betekent dus niet dat de aandelen van de AEX-index het minder deden maar komt dus deels doordat dividenden niet zijn meegenomen.