Economische groei valt stil in tweede helft van het jaar

In de eerste helft van 2011 groeide de Nederlandse economie met gemiddeld 0,5% van kwartaal op kwartaal. Volgens de nu beschikbare gegevens zal de groei in de twee laatste kwartalen vrijwel stilvallen. Dat blijkt uit ramingen met DFROG, het nieuwe model van DNB voor de bbp-groei op de korte termijn.

Naar DNB nu raamt, groeide het Bruto Binnenlands Product (bbp) in de maanden juli tot en met september met 0,2 procent op kwartaalbasis. Voor de maanden oktober tot en met december wijzen de nu beschikbare cijfers op een lichte krimp van 0,1 procent. Zoals bij elke economische voorspelling zit er een onzekerheidsmarge rondom deze raming. Afgaande op het verleden moet een onzekerheidsmarge van 0,3 procentpunt in acht worden genomen, maar mogelijk is dit in het huidige onzekere klimaat aan de lage kant.

Daling aandelenkoersen

De verwachte tempering van de economische groei is volgens het model grotendeels toe te schrijven aan de malaise op de Europese aandelenbeurzen, het dalende consumenten- en producentenvertrouwen en de oplopende werkloosheid (zie grafiek 1 en 2).

Drog Raming <a href='/begrippen/160-dnb'> DNB </a> Nederland

De Eurostoxx index, een index van de vijftig grootste beursgenoteerde bedrijven in de eurozone, daalde in het derde kwartaal met 26 procent. Deze daling weegt zwaar mee in de voorspelde economische groei in de tweede helft van het jaar. Sinds het begin van de zomer is het sentiment op de beurzen bedrukt, onder andere door de aanhoudende zorgen over de schuldencrisis. Eerder dit jaar was juist sprake van een licht economisch herstel. Ook consumenten en producenten kregen er weer wat meer vertrouwen in. Maar in de zomer stapelde het slechte nieuws zich op. De wereldeconomie schakelde terug naar een lagere versnelling, zoals ondermeer bleek uit de stagnatie van de wereldhandelgroei. Door de terugvallende vraag liep de werkloosheid in de zomermaanden op. Tegelijkertijd zakte het vertrouwen van Nederlandse consumenten en producenten in. Het vertrouwen van consumenten ligt nu zelfs lager dan vlak voor de vrije val die de economie eind 2008 maakte.

Tegengestelde signalen

DNB gebruikt het model DFROG om voortdurend de beschikbare, actuele informatie om te kunnen zetten in een statistische voorspelling van de economische groei in het lopende kwartaal. Juist tijdens een crisis of in een periode van grotere onzekerheid is daar behoefte aan. De harde, officiële groeicijfers over het bruto binnenland product – de economische groei - komen echter slechts eens per kwartaal uit, en dat ook nog eens geruime tijd na afloop van dat kwartaal. Zo komt het eerste bbp-groeicijfer voor het derde kwartaal beschikbaar op 15 november. Beleidsmakers en analisten proberen dit te omzeilen door de laatste cijfers van andere economische indicatoren te volgen. Denk aan het consumentenvertrouwen en de industriële productie. Maar het is geen sinecure om uit deze cijferstroom een eenduidig beeld over de economische groei af te leiden. Temeer omdat de signalen vaak tegengesteld zijn. Bovendien bestaat er geen eenvoudige rekensom waarmee je de cijfers bij elkaar kunt optellen of aftrekken. Hoe is immers een vertrouwenscijfer te combineren met een cijfer over de industriële omzet? En wegen drie groene signalen op tegen één sein dat op rood staat?

Dfrog, <a href='/begrippen/160-dnb'> DNB </a>

Snelle raming van de kwartaalgroei

De Nederlandsche Bank maakt gebruik van een nieuw statistisch model (DFROG). Met dit model kunnen de signalen van 80 veelgebruikte binnen- en buitenlandse indicatoren worden omgezet tot één kwartaalgroeicijfer. Groot voordeel is dat met dit model snel een betrouwbare raming van de lopende kwartaalgroei te maken is. En dat is pure winst voor beleidsmakers en analisten die verlegen zitten om de actuele groeicijfers. In dit artikel zijn de cijfers verwerkt zoals die bekend waren op 2 november 2011.

Het model

DFROG, een zogenaamd dynamisch factormodel, blijkt goed in staat de kwartaalgroei van het bbp te ramen, vooral tijdens recessies. Het model is geconstrueerd voor voorspellingen op de korte termijn. DNB gebruikt dit model dan ook voor de monitoring van de conjunctuurontwikkeling en voor voorspellingen van de bbp-groei in het voorgaande en het lopende kwartaal. Voor een bredere en verdere blik vooruit gebruikt DNB het macro-econometrische model DELFI. Daarmee maakt DNB de economische ramingen voor één en twee jaar vooruit.

Prestaties

De voorspelprestatie van DFROG is vergeleken met een aantal andere veelgebruikte statistische benaderingen en de voorspelling van financieel analisten. DFROG blijkt beter dan de andere geanalyseerde methodes in staat de bbp-groei op de korte termijn te voorspellen, vooral voorafgaand aan en tijdens recessies. Lees meer hierover in een recent onderzoeksrapport van DNB .

Bron: DNB